Kawa to nieodzowny element porannej rutyny większości osób, który ma nie tylko postawić na nogi, ale i dobrze smakować. Jeśli znudziła Ci się klasyczna zalewajka oraz mała czarna prosto z ekspresu, to trafiłeś w dobre miejsce. Przedstawiam Ci alternatywne metody parzenia kawy, których zdecydowanie powinieneś spróbować.
Sztuka parzenia kawy
Kawa to napój znany od tysięcy lat, który ma swoje korzenie w Etiopii – zresztą, do dziś ten kraj słynie jako ojczyzna kawowca. Historia jej picia owiana jest wieloma legendami. Znany obecnie na całym świecie trunek rozpowszechnili na terenie Półwyspu Arabskiego wędrujący Beduini.
Początkowo wiązało się to z wieloma uprzedzeniami i wzbudzało niemałą kontrowersję, szczególnie w środowiskach ortodoksyjnych. Temat kofeinowego napoju był na tyle burzliwy, że na początku XVI wieku zakazano jego spożycia m.in. w Kairze. Jednak wraz z upływem czasu kawa zyskiwała na popularności, a w 1554 roku w Stambule powstała pierwsza publiczna kawiarnia.
Później zwyczaj picia kawy rozprzestrzenił się w krajach europejskich oraz w Ameryce. W najstarszej kawiarni położonej w zachodniej części Europy napój ten pijał m.in. Mozart. Co ciekawe, mieszcząca się w austriackim Salzburgu Café Tomaselli działa do dziś.
Na terenie Polski kawa pojawiła się u schyłku XVII wieku i również w kraju nad Wisłą napój spotkał się z niemałą kontrowersją i głosami sprzeciwu. Mimo to początek XVII wieku przyniósł za sobą jego popularyzację. Później zaczęto do niego dodawać mleko oraz cukier.
Nie tylko ekspres, czyli alternatywne sposoby parzenia kawy
Obecnie kawę pija się wszędzie – w biurach, restauracjach, kawiarniach i domach. Kofeinowy napój nie tylko pomaga zebrać siły podczas ciężkiego tygodnia w pracy, ale i stanowi synonim weekendowego poranku czy relaksującego śniadania z ładnym widokiem podczas urlopu.
Niektórzy stawiają na tzw. zalewajkę, a jeszcze inni szukają niecodziennych alternatyw i skłaniają się ku kawie prosto z French Pressu, kawiarki czy Chemexa. W tym wpisie znajdziesz kilka alternatywnych metod jej parzenia. Myślę, że pozwolą Ci one spojrzeć na sztukę przygotowywania tego napoju z nieco innej perspektywy.
Kawiarka
Tak zwana kawiarka, czyli moka, to niepozorny, prosty przyrząd, który jak sama nazwa wskazuje, służy do parzenia kawy. I to nie byle jakiej, bo napój przyrządzony przy jej pomocy jest niezwykle wyrazisty, a smakiem przypomina aromatyczną kawę z ekspresu. Została ona wynaleziona przez Alfonso Bialetti na początku XX wieku we Włoszech, a urządzenie miało umożliwiać przyrządzenie „kawy jak z kawiarni” w zaciszu własnego domu.
Główny zamysł urządzenia znalazł odzwierciedlenie w rzeczywistości, a kawiarkę bardzo szybko pokochali włoscy miłośnicy kawy. Obecnie fanów tego klasycznego urządzenia można znaleźć na całym świecie. Ja zdecydowanie zaliczam się do tego grona, a kawa z kultowej kafeterki przywodzi mi na myśl urlop w słonecznej Italii.
Jak przygotować kawę w słynnym włoskim urządzeniu? Cały proces jest szybki i prosty. Dolny zbiornik należy wypełnić wodą, a do sitka wsypać ziarna kawy (nie powinny być zmielone zbyt drobno). Następnie mokę wystarczy postawić na kuchence i podgrzewać na średnim ogniu. Bardzo ważne, aby zdjąć z ognia napój od razu, gdy górny zbiornik napełni się bulgoczącym naparem.
Kawa po turecku w tygielku
Miłośnicy aromatycznych, esencjonalnych naparów z dodatkiem przypraw powinni zwrócić szczególną uwagę na turecką technikę parzenia kawy, która jest prawdziwym rytuałem, a jednocześnie nie należy do skomplikowanych. Mimo że metoda wydaje się dość prosta, uzyskany za jej pośrednictwem napar z pewnością należy do wyjątkowych, o czym świadczy wpisanie tradycji przyrządzania kawy po turecku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Do przygotowania pobudzającego, gęstego naparu z dużą ilością kofeiny będzie Ci potrzebny tygielek, czyli wykorzystywane przez mieszkańców Bliskiego Wschodu naczynie wykonane z miedzi i wyposażone w długą rączkę. Oczywiście, niezbędna jest także świeża, zmielona kawa, cukier oraz przyprawy (w szczególności kardamon, ale do napoju można dodać m.in. cynamon).
Przygotowywanie najlepiej rozpocząć od drobnego zmielenia ziaren w młynku elektrycznym bądź ręcznym, ponieważ to pozwala uzyskać wyjątkowy, esencjonalny smak naparu. W zasadzie możesz wykorzystać w tym celu ich dowolny rodzaj. Kolejnym krokiem jest napełnienie tygielka kawą, zimną wodą, cukrem oraz przyprawami. W odróżnieniu od klasycznych metod parzenia tę po turecku przyprawia się przed jej podgrzaniem.
Następnie należy umieścić tygielek na małym ogniu i mieszać do czasu zagotowania. W momencie, gdy napar zacznie się pienić, najlepiej zdjąć tygielek z ognia i poczekać, aż nieco ostygnie. Ten proces najlepiej powtórzyć kilka razy, dzięki czemu gęsta kawa przejdzie intensywnym smakiem i aromatem przypraw.
Chemex
Inną alternatywną metodą parzenia kawy jest sporządzenie naparu przy użyciu Chemexa. To urządzenie przypominające wyglądem szklany wazon bądź karafkę, które służy do parzenia mocnego, aczkolwiek lekkiego w smaku naparu. Chemex został wynaleziony w 1941 roku przez amerykańskiego chemika Petera Schlumbohma i został doceniony nie tylko ze względu na swoją funkcjonalność, ale i unikany wygląd. Po urządzenie często sięgają miłośnicy designerskich przedmiotów.
Oprócz Chemexa do zaparzenia kawy tą metodą niezbędne są specjalne filtry, dzięki którym czysty napar jest pozbawiony fusów i nabiera lekkości w smaku. Przed zaparzeniem napoju filtr należy dokładnie przepłukać gorącą wodą, co pozwoli pozbyć się papierowego posmaku. Następnie można przejść do zmielenia ziaren. Najlepiej wykorzystać do tego kawę jasno paloną, która idealnie sprawdza się w przypadku przelewowych metod parzenia.
Kolejny krok to wsypanie ziaren do filtra i ich powolne zalanie gorącą wodą przy pomocy okrężnych ruchów (od wewnątrz do zewnętrznej części dzbanka). Na około 7 g kawy przypada średnio 100 ml wody. Parzenie w Chemexie powinno zająć Ci około 4 minut. Na końcu możesz wyjąć i wyrzucić filtr, a delikatny napój bez fusów jest już gotowa do podania.
AeroPress
Parzenie kawy w AeroPressie to stosunkowo nowa metoda, która została zapoczątkowana w 2005 roku i pozwala na przygotowanie naparu nie tylko w warunkach domowych, ale i poza nim. AeroPress, zaprojektowany przez amerykańskiego wynalazcę Alana Adlera, składa się z cylindra, sitka wraz z filtrem oraz tłoka. Parzenie w tym przypadku przypomina nieco przepuszczanie naparu przez strzykawkę.
Napar w AeroPressie można przygotować, wykorzystując klasyczny sposób oraz tzw. metodę odwróconą (ja opowiem Ci więcej o metodzie klasycznej). W obu przypadkach, oprócz niewielkiego urządzenia, będą Ci potrzebne: młynek do kawy, papierowy filtr oraz waga spożywcza, która pozwoli odmierzyć ziarna w odpowiednich proporcjach.
AeroPress to urządzenie niewielkich gabarytów, w związku z czym z łatwością da się je spakować i zabrać ze sobą w długą podróż. Jego dużą zaletą jest możliwość przygotowania zarówno kawy typu espresso, jak i naparu z ziaren przeznaczonych do metod przelewowych.
Klasyczna metoda polega na wsypaniu do tłoka świeżo zmielonych ziaren palonej kawy. Można wykorzystać do tego np. arabikę. Przed tym powinno się jednak dokładnie opłukać filtr oraz AeroPress gorącą wodą. Pozwoli to nie tylko ogrzać urządzenie, ale i pozbyć się papierowego posmaku filtra.
Następnie stosunkowo grubo zmielone ziarna kawy (mniej więcej 18 g) należy zalać około 40 ml wody w temperaturze blisko 90°C i odczekać, aż się namoczą. Po chwili możesz już wlać do urządzenia pozostałą ilość wody i przecisnąć napar przy użyciu tłoka z cylindrem do dzbanka lub nawet prosto do kubka.
French Press
French Press, czyli tzw. prasa francuska, w rzeczywistości została wynaleziona nie przez Francuza, tylko Włocha. Urządzenie do parzenia kawy metodą immersyjną wynalazł Attilio Calimani, jednak French Press zdobył popularność dopiero po wprowadzeniu zmian w urządzeniu przez innego Włocha, Faliero Bondanini, i rozpoczęciu produkcji wynalazku przez francuską firmę, która wypuściła na rynek jego pierwsze egzemplarze. Właśnie stąd wzięła się nazwa French Press.
Jest to proste urządzenie, składające się z pojemnika (najczęściej szklanego), tłoku oraz filtra wykonanego z siatki. Oczywiście, najlepszy napar powstanie ze świeżo zmielonych ziaren, które muszą być dość grube. W przypadku French Pressa o pojemności 1 litra należy przygotować około 60 g kawy. Zmielone ziarna trzeba umieścić w urządzeniu z wyjętym tłokiem, zalać wodą o temperaturze blisko 90°C i odczekać około 4 minut, aż kawa się zaparzy. Następnie powinno się delikatnie wymieszać napar, a fusy docisnąć do dna French Pressa przy pomocy dołączonego do urządzenia tłoka.
Drip V60
Drip V60 to kultowe urządzenie w świecie alternatywnych metod parzenia kawy. Tak jak m.in. Chemex pozwala na przygotowanie naparu metodą przelewową. Popularny model V60 to urządzenie w kształcie stożka, które może być wykonane ze szkła, ale nie tylko. Na rynku dostępne są także metalowe i ceramiczne egzemplarze oraz modele wykonane z tworzywa sztucznego.
Do przygotowania małej czarnej w dripie będą Ci potrzebne: młynek, ziarna dobrej kawy (najlepiej jednorodnej), kubek, dzbanek oraz filtr. Przyrządzanie naparu należy rozpocząć od zmielenia ziaren, które muszą być drobniejsze niż te wykorzystywane w Chemexie. Kawę powinno się parzyć przez około 3 minuty, używając w tym celu proporcji 6 g ziaren na 100 ml wody.
Wykorzystuje się do tego papierowy filtr, który wcześniej trzeba przepłukać ciepłą wodą – najlepiej klika razy. Później pozostaje Ci tylko wsypać ziarna kawy do drippera, postawić go na kubku i przy pomocy dzbanka wlać do urządzenia gorącą wodę w temperaturze około 90°C. Ostatnią czynność najlepiej robić powoli i starannie, początkowo zalewając jedynie ziarna. Wówczas należy chwilę odczekać i dopiero wtedy powoli, okrężnymi ruchami wlać pozostałość wody.
Jak sam widzisz, kofeinowy napój da się przygotować na naprawdę wiele zróżnicowanych sposobów (miej na uwadze, że nie wszystkie tu wymieniłem). W zależności od metody możesz uzyskać esencjonalną, małą czarną albo delikatną, subtelną kawę. To, którą metodę wybierzesz, zależy tylko do Ciebie. Ja natomiast zachęcam Cię do eksperymentowania i odkrywania jej nowych wydań, innych niż ta z klasycznego ekspresu.
