Auto na gaz ma sporo zalet, spośród których najbardziej znana jest ta związana z niskim kosztem LPG. Pomimo wielu zalet napęd tego typu, samochód zasilany gazem ma też pewne wady. Jak działa taki pojazd? Co warto wiedzieć o LPG? O tym we wpisie.
Z czego składa się instalacja LPG?
Zasilanie samochodu gazowymi paliwami jest możliwe dzięki specjalnej instalacji LPG w samochodzie. Na taki mechanizm składa się kilka elementów odpowiedzialnych za konkretne zadania. Wśród części instalacji LPG należy wymienić:
butle gazowe lub zbiorniki do przechowywania paliwa;
osprzęt zbiornika;
filtr gazu;
zawór wylotowy;
zawór elektromagnetyczny;
reduktor ciśnienia gazu (potocznie nazywany też parownikiem);
wtryskiwacze albo mieszalnik paliwa gazowego z powietrzem;
przepływomierz (inaczej regulator przepływu);
zespół przepustnicy;
kolektor ssący silnika.
Wszystkie te komponenty tworzą zintegrowaną konstrukcję, która musi być odpowiednio skonfigurowana pod względem silnika, systemu zasilania, a także rodzaju tankowanego paliwa. Określone parametry musi mieć system, który uruchamia się samoczynnie, a inne ten z zapłonem iskrowym. Instalacja LPG będzie się też nieco różnić w przypadku jedno- i dwupaliwowego zasilania. Znaczenie ma to, jakim gazem ziemnym samochód jest napędzany – skroplonym, czy sprężonym. A może w ogóle propan-butanem? Każde z tych paliw wymaga czegoś innego.
Instalacja LPG – jak działa samochód na gaz?
Nie bez powodu wymieniłem przed chwilą wszystkie elementów instalacji LPG. Ich poznanie jest kluczowe, aby zrozumieć funkcjonowanie tego typu napędu. Działanie samochodów z instalacją LPG przebiega w sposób, który dla osób nieznających się na motoryzacji może być skomplikowany. Postaram się więc wytłumaczyć w prostych i przystępnych słowach, jak działają układy takiej instalacji.
Podczas uruchamiania instalacji LPG otwiera się zawór wylotowy wypuszczający gaz zebrany w zbiorniku. Skroplona mieszanina za pomocą przewodów przemieszcza się do filtra gazu, który połączony jest z zaworem elektromagnetycznym. Jeśli ostatni z komponentów jest otwarty, gaz dostaje się do reduktora-parownika, gdzie dochodzi do obniżenia jego ciśnienia. W reduktorze zamontowany jest wymiennik ciepła, który umożliwia odparowanie mieszaniny oraz ogrzanie gazu.
Następnie reduktor doprowadza adekwatną ilość gazu do regulatora przepływu. Ten mechanizm zamienia propan i butan ze stanu ciekłego na gazowy, a także przeprowadza regulację ciśnienia oraz ilości gazu doprowadzanego do kolejnej części – mieszalnika lub wtryskiwacza. W mieszalniku tworzy się mieszanka gazu i powietrza. Jej ilość musi być optymalna dla zapotrzebowania, które generowane jest przez obciążenia silnika oraz prędkość obrotową. W ostatniej fazie pracy instalacja dostarcza paliwo gazowe do kolektora ssącego i samego silnika, dzięki czemu w ostatecznym rozrachunku możesz bez problemu jeździć swoim autem.
Różne generacje zasilania LPG
Warto też wiedzieć, że na rynku funkcjonuje kilka generacji instalacji LPG. Jest ich dokładnie pięć. Pierwsza i druga generacja to tak zwane instalacje mieszalnikowe, które montowane były w autach z systemem gaźnikowym, a których aktualnie już się raczej nie stosuje. Instalacje te cechowała prosta konstrukcja bazująca na mikserze (mieszalniku). W trzeciej i czwartej generacji instalacji LPG pojawił się element zwany wtryskiwaczem. Pozwolił on najpierw na wielopunktowe, a później sekwencyjne podawanie paliwa do układu dolotowego. Dzięki tym unowocześnieniom instalacja LPG mogła bardziej precyzyjne przeprowadzać dawkowanie gazu.
Ostatnia, piąta generacja zasilaczy typu LPG wyróżnia się na tle poprzedników tym, że posiada wtryskiwacze benzynowe. Oznacza to, że gaz podawany jest w stanie ciekłym, a nie gazowym. Dodatkowe cechy charakterystyczne dla nowoczesnej instalacji LPG to zwiększona odporność na warunki atmosferyczne. Dobra tolerancja temperaturowa umożliwia bezproblemowe uruchomienie napędu nawet wtedy, gdy wskaźnik termometru jest niski.
Jakie są zalety samochodów na gaz?
Jedną z głównych zalet, dla których większość osób decyduje się na zakup auta napędzanego na gaz, jest niski koszt paliwa. Nie, żebym był stereotypowym Januszem czy dusigroszem, ale LPG potrafi kosztować nawet o połowę mniej niż diesel czy benzyna. Przy regularnej jeździe i częstym tankowaniu auta jest to więc spora oszczędność. Warto też wspomnieć o tym, że ceny LPG raczej nie ulegają aż tak dużym wahaniom, jak w przypadku marży nakładanej na inne paliwa. Wpływa na to fakt, że LPG jest tak naprawdę skutkiem ubocznym wydobycia gazu ziemnego i ropy.
Kolejnym atutem takiego zasilania jest to, że gaz nie wchodzi w reakcję ze stalą. Dzięki temu metalowe kolektory dolotowe i układy nie ulegają korozji. Dzięki temu właściciel auta z instalacją LPG może cieszyć się sprawnym pojazdem znacznie dłużej. Dodatkowo samochód zasilany w ten sposób jest bardzo wydajny oraz cichy. Omawiana instalacja zapewnia płynną pracę silnika, co przekłada się na ograniczenie hałasu i zwiększenie przyjemności z jazdy.
Auta z tym typem zasilania są bardziej przyjazne dla środowiska. Ekologiczna natura LPG wynika z tego, że podczas spalania paliwa instalacja nie emituje spalin oraz produkuje mniej gazów cieplarnianych. Dzięki temu ograniczone zostaje negatywne zjawisko w postaci smogu.
Jakie są wady samochodów na gaz?
Wszystko ma swoje plusy i minusy, a więc nawet w przypadku instalacji LPG należy wskazać kilka wad. Pozwól, że znów zacznę od pieniędzy. Kwestie finansowe w przypadku auta na gaz można zakwalifikować jednocześnie jako wady i zalety. Samochody z LPG muszą być wyposażone w zalegalizowaną butlę z gazem. Taki zbiornik ma ważność 10 lat i po tym czasie wymaga wymiany. Za zamontowanie nowej butli na LPG w swoim aucie będziesz musiał zapłacić nawet kilkaset złotych. Kolejnym elementem, który wymaga częstej wymiany, jest filtr gazu. Montaż nowego komponentu powinno się przeprowadzać po każdorazowym przejechaniu 10000-15000 km. Należy regularnie wymieniać filtr gazu, ponieważ jego jakość, jak i samej filtracji wpływa na trwałość całej jednostki napędowej.
Dodatkowe koszty eksploatacji pojawiają się również w przypadku serwisowania samochodu. Przy pojazdach z instalacją LPG należy regularnie sprawdzać stan układu zapłonowego i ssącego, które w dużej mierze odpowiadają za prawidłowe oraz bezpieczne działanie całej konstrukcji. Potrzeba częstych wizyt u mechanika generuje dodatkowe wydatki. Poza tym auto na gaz musi być częściej zabierane na przegląd techniczny. Posiadacz auta z instalacją LPG powinien stawić się w stacji kontroli pojazdów raz do roku. Zwiększona częstotliwość badań to nie jedyny minus. Warto również pamiętać, że przy LPG droższe przeglądy to standard. W przypadku aut na gaz zazwyczaj więcej trzeba zapłacić także za OC.
Nie można zapominać o tym, że samochody zużywają więcej gazu niż benzyny. Wbrew powszechnym przekonaniom nie wynika to wcale z niższej kaloryczności LPG względem innych paliw. Przyczyną spalania zawyżonego o 10-15% jest to, że gaz ma formę lotną. Tym samym gaz rozpręża się i zajmuje więcej miejsca w komorze spalania. Skutkiem czego auto na LPG wymaga częstszego tankowania. Jednak wzmożone zajeżdżanie na stację raczej nie odbije się na domowym budżecie. Za gaz wciąż zapłacisz mniej niż w przypadku tankowania innych paliw. Niemniej jednak częste postoje na uzupełnienie baku mogą być mało komfortowe.
Kolejnym minusem, już mniej finansowym, a bardziej funkcjonalnym, jest ograniczona pakowność bagażnika samochodu napędzanego na gaz. Mniejsza przestrzeń z tyłu auta wynika z tego, że wiele miejsca zajmuje butla gazowa. Niektórzy decydują się na schowanie zbiornika z paliwem w strefie przeznaczonej na zapasowe koło. Zyskują oni powierzchnię na transport bagażu czy zakupów, ale tracą możliwość przewożenia ponadprogramowej opony, która może okazać się potrzebna w przypadku nagłych awarii lub kolizji drogowych.
Uciążliwym aspektem użytkowania samochodów na gaz mogą być także ograniczenia w zakresie parkowania. Warto pamiętać o tym, że pojazdy wyposażone w instalację LPG zazwyczaj mają zakaz wstępu do podziemnych parkingów i garaży. Przeszkodą dla parkowania w tego typu miejscach jest łatwopalność gazu. W przypadku rozszczelnienia instalacji gazowej mieszanka propanu i butanu wywołuje ogromne zagrożenie wybuchu.
Montaż instalacji LPG – czy opłaca się inwestować?
Znając wady i zalety instalacji LPG, możesz zastanowić się nad tym, czy posiadanie auta z takowym napędem jest dla Ciebie opłacalne i wygodne. Jeśli zdecydujesz się na samochód napędzany autogazem, pamiętaj, że wcale nie musisz kupować nowego modelu z fabrycznie wbudowaną instalacją gazową. Auto wyposażone w silnik benzynowy można przerobić w samochód na LPG. Jednak nie należy zapominać o tym, że montaż instalacji gazowej to wydatek sięgający kilku tysięcy złotych. Ceny takiej usługi wahają się w zależności od generacji zasilacza LPG, a także samego modelu samochodu. Niemniej jednak szacuje się, że koszt przemiany auta na gazowe zwraca się po przejechaniu około 20 tys. km.