Ubezpieczenie samochodu to niemały wydatek dla każdego kierowcy. W gąszczu ofert nietrudno się jednak pogubić. Jeśli właśnie przygotowujesz się do zakupu swojego pierwszego samochodu, zapraszam Cię do przeczytania tego poradnika. Dowiesz się z niego, czym różnią się poszczególne rodzaje ubezpieczeń, które warto mieć i na jakie kruczki prawne trzeba uważać, gdy podpisuje się umowę z ubezpieczalnią.
Co to jest ubezpieczenie OC?
Ubezpieczenie OC, czyli odpowiedzialności cywilnej jest podstawowym rodzajem świadczenia realizowanego przez ubezpieczyciela na rzecz posiadacza pojazdu. Wykupienie takiej usługi jest w Polsce wymogiem prawnym. Odnawianą rokrocznie polisę zobowiązany jest mieć każdy właściciel samochodu i jednośladu, czyli motocyklu lub skutera. Brak ważnego ubezpieczenia OC zagrożony jest mandatem. Jego wysokość wzrasta wraz z czasem, który upłynął od końca ważności poprzedniej polisy.
Surowe podejście ustawodawcy do kwestii ubezpieczenia OC jest jak najbardziej zrozumiałe. Dzięki niemu możliwa jest wypłata odszkodowania poszkodowanemu kierowcy. Pieniądze te na jego konto przelewa ubezpieczyciel, u którego świadczenie wykupione ma sprawca wypadku. W ten sposób zapobiega się nadużyciom wynikłym z niewłaściwego wyliczenia strat powstałych w wyniku stłuczki lub poważniejszego wypadku.
Choć nikt o tym wprost nie mówi, dzięki temu nie mamy też do czynienia z samowolą na drogach. Nietrudno mi sobie wyobrazić doprowadzanie do niegroźnych stłuczek celem wymuszenia wypłaty pieniędzy. Gdyby nie OC, bylibyśmy pewnie też świadkami bójek kierowców, którzy wzięli udział w wypadku.
Pokrycie szkód ze składek ubezpieczonego nie jest jednak bezwarunkowe. Sprawca kolizji, który uciekł z miejsca wypadku lub był pod wpływem alkoholu, za powstałe zniszczenia musi zapłacić z własnej kieszeni. Sposobem ochrony przed nadużyciami jest też obowiązek oddania pieniędzy za umyślne spowodowanie stłuczki. W takich sytuacjach na stratach finansowych oczywiście się nie kończy. Za takie czyny grozi też odpowiedzialność karna.
Składka ubezpieczenia OC wyliczana jest na podstawie kilkunastu kryteriów. Wśród nich jest rodzaj pojazdu (samochód lub jednoślad) marka, model, rocznik jego produkcji, rodzaj paliwa, które zużywa i pojemność silnika. Do wyliczenia składki potrzebne jest również zadeklarowanie dotychczasowego przebiegu, liczby koni mechanicznych, a w przypadku aut też typu skrzyni biegów i wersji nadwozia (z jedną czy dwiema parami drzwi).
Przy wyliczaniu corocznej opłaty za OC znaczenie ma również, ile lat kierowca ma prawo jazdy i jaka jest historia jego stłuczek. Wieloletnia bezwypadkowa jazda uprawnia do otrzymania zniżki. Wpływ na cenę ma także status właścicielski pojazdu. Oprócz posiadanych na własność ubezpieczyć można również pojazdy wzięte w leasing.
Składka na ubezpieczenie OC może się zmienić w przypadku wprowadzenia znacznych modyfikacji w pojeździe. Nie dotyczy to zazwyczaj aspektów wizualnych samochodu, takich jak montaż spoilerów, przyciemnianych szyb czy lepszych reflektorów. Jeżeli jednak dokonasz zmian wpływających bezpośrednio na osiągi auta, coroczna rata za ubezpieczenie wzrośnie. Teoretycznie może też ulec zmniejszeniu. Nie słyszałem jednak o ludziach, którzy z własnej woli pogorszyliby możliwości swojego samochodu. Pamiętaj też, że powstałe zmiany w aspektach technicznych pojazdu trzeba zgłosić do ubezpieczalni.
Zasada działania ubezpieczenia AC
Polisa samochodowa OC jest obowiązkowa i obejmuje wyłącznie jeden typ zdarzeń drogowych. Z tego powodu wielu kierowców decyduje się na wykupienie dodatkowych świadczeń, dzięki którym nie będą zmuszeni do płacenia z własnej kieszeni za inne nieszczęśliwe przypadki losowe. Jednym z nich jest ubezpieczenie AC, czyli autocasco.
Oferowana przez ubezpieczycieli polisa AC umożliwia wypłatę pieniędzy kierowcy, gdy ten sam doprowadzi do kolizji. Dzięki temu świadczeniu może on uzyskać też środki finansowe w przypadku kradzieży. Kwoty na naprawę są przyznawane ponadto za uszkodzenia spowodowane przez włamywacza, który usiłował zabrać pojazd lub jego wyposażenie i np. wybił szybę.
W ramach ubezpieczenia AC przewidziane jest także pokrycie strat za szkody wyrządzone przez zwierzęta i zjawiska atmosferyczne. Zaliczają się do nich burze z piorunami prowadzące np. do upadku drzewa na samochód, zatopienia w wyniku powodzi, uszkodzenia spowodowane przez grad, huragany, lawiny oraz trzęsienia i osuwanie się ziemi.
Jeśli zastanawiasz się nad wykupieniem ubezpieczenia AC, pamiętaj o tym, że nie ma jednego typu takiej polisy. Poszczególne świadczenia mogą między sobą bardzo mocno się różnić. W wielu przypadkach obejmuje ono np. tylko wypłatę pieniędzy na wypadek stłuczki. Sama składka wyliczana jest tak jak przy OC, a więc na podstawie parametrów technicznych auta oraz doświadczenia i historii stłuczek kierowcy.
Przed podpisaniem umowy sprawdź też wpisaną sumę ubezpieczenia. Nie powinna być ona niższa niż wartość pojazdu. W razie kolizji dostaniesz wtedy mniejsze odszkodowanie. Nie warto też zawyżać kwoty polisy. Będziesz wówczas płacił wyższą składkę, a po wypadku dostaniesz mniej, niż włożyłeś w ubezpieczenie. Najlepiej, żeby AC odpowiadało realnej wartości samochodu.
Uważaj też na różne kruczki prawne. Ubezpieczalnie nie zawsze uwzględniają stałą stawkę za ochronę auta. Niejednokrotnie w umowie jest zapis pozwalający na aktualizowanie wartości samochodu co miesiąc. Jak zapewne się domyślasz, z upływem każdego kolejnego okresu auto jest według ubezpieczyciela warte coraz mniej.
Innym haczykiem, na który trzeba uważać, są zapisy dotyczące gwarantowanej naprawy pojazdu po kolizji. Ubezpieczalnie nie zawsze gwarantują serwis z użyciem oryginalnych części. Co więcej, istnieją różne sposoby uiszczania opłaty w warsztacie. Do wyboru jest forma bezgotówkowa lub kosztorys. W tym pierwszym przypadku pojazd odsyłany jest do autoryzowanego serwisu, z którym rozlicza się ubezpieczyciel. W drugim właściciel auta otrzymuje pieniądze od firmy, z którą zawarł polisę. Naprawę musi jednak zrealizować we własnym zakresie.
Inne formy ubezpieczenia samochodu
Oprócz ubezpieczeń majątkowych OC i AC usługodawcy oferują także możliwość wykupienia polisy pokrywającej szkody, których doznały osoby jadące samochodem. W ramach świadczeń dostępna jest też usługa, dzięki której właściciel pojazdu nie musi odholowywać auta na własną rękę i obawiać się o powrót do domu po stłuczce.
Ubezpieczenie NNW
Skrót NNW oznacza polisę od następstw nieszczęśliwych wypadków. Jej wykupienie uprawnia kierowcę do ubiegania się o odszkodowanie, gdy dojdzie do poważnych obrażeń ciała. Pieniądze można dostać również po przedłożeniu diagnozy lekarskiej potwierdzającej trwały uraz psychiczny powstały na skutek wypadku.
Nie musi dojść do niego podczas jazdy, ale również przed lub po niej, ale w najbliższym otoczeniu samochodu. Do wypłaty środków z NNW mogłoby dojść np. wskutek potrącenia przez inny pojazd podczas wsiadania lub wychodzenia z samochodu. Ubezpieczenie NNW działa też w sytuacji najbardziej tragicznej, czyli śmierci kierowcy lub któregoś z pasażerów.
Tak jak w przypadku AC, tak i tu trzeba dokładnie czytać umowę zawartą z ubezpieczalnią. Nie ma reguły, zgodnie z którą wszystkie te zdarzenia kwalifikują się do wypłaty odszkodowania. Co więcej, nie jest też powiedziane, że ochroną objęci są wszyscy uczestnicy wypadku. Często w umowach jedyną ubezpieczoną osobą jest kierowca.
Miej ponadto na uwadze znaną od dziesięcioleci praktykę unikania wypłat odszkodowań przez firmy ubezpieczeniowe. Przed zgłoszeniem zdarzenia upewnij się, że masz niezbite dowody na to, że urazy fizyczne lub psychiczne miały miejsce podczas jazdy samochodem albo w jego najbliższym otoczeniu. Twardym argumentem w negocjacjach z ubezpieczalnią jest choćby notatka ze zdarzenia przekazana przez policję. Jeśli nie będziesz w stanie udokumentować, że to w aucie lub jego otoczeniu doszło do nieszczęścia, środków z NNW nie dostaniesz.
Ubezpieczenie assistance
Praktycznym dodatkiem do pakietu ubezpieczeń jest assistance, czyli dodatkowa usługa pozwalająca przetransportować samochód w razie kolizji lub awarii. Polisa ta jak mało która może więc przydać się każdemu kierowcy. Co więcej, jestem pewien, że prędzej czy później, niestety, się przyda, bo auta po prostu czasem się psują.
Dzięki assistance zepsuty samochód można odholować za darmo. Samodzielne wezwanie lawety jest bowiem drogie. To zresztą niejedyna zaleta tego świadczenia. Oprócz tego zwalnia ono kierowcę z konieczności szukania pomocy drogowej na własną rękę.
W ramach ubezpieczenia assistance kierowca ma również możliwość otrzymania samochodu zastępczego. Zainteresować to powinno przede wszystkim osoby mieszkające daleko od tras kursowania komunikacji publicznej. Zapasowe auto może być wówczas jedynym dostępnym środkiem transportu.
Tak jak w przypadku innych rodzajów ubezpieczeń nie ma jednego assistance. Warunki umowy mogą obejmować tylko część wymienionych przeze mnie usług. Pamiętaj jednak, że każdy dodatkowy warunek odszkodowania i usługi assistance przekłada się na zwiększenie składki ubezpieczenia. A te tanie nie są, co szczególnie odczuwają młodzi kierowcy i właściciele dużych samochodów.
Choć samych rodzajów ubezpieczeń nie jest wiele, ilość warunków, które są zawarte w każdym z nich, jest ogromna. W ten sposób ubezpieczalnie chronią się zarówno przed nadużyciami, jak i koniecznością wypłaty wielu zapewne słusznych odszkodowań. Na ich praktyki nie mamy jednak wpływu. Pozostaje jedynie cierpliwie studiować wszystkie umowy i słuchać się rad zaufanych osób polecających tę czy inną ubezpieczalnię. Niezależnie od tego życzę Ci zawsze bezpiecznej jazdy, byś nigdy nie musiał uruchamiać procedur z polisy, którą podpiszesz.