Czym jest tajemnicza roślina o gorzkim smaku, którą mieszkańcy wysp Pacyfiku znają już od stuleci? Kava-kava, czyli pieprz metystynowy, nie jest ani kawą, ani pieprzem. Zamiast tego wykazuje działanie uspokajające i odprężające, wobec czego coraz więcej osób sięga po nią w celach terapeutycznych lub po prostu dla relaksu. Co warto o niej wiedzieć?
Czym jest kava-kava?
Kava-kava, czyli pieprz metystynowy, to zielona roślina z dużymi liśćmi, która pochodzi z tropikalnych wysp Oceanu Spokojnego. Mimo swojej nazwy nie ma nic wspólnego z pobudzającą kawą – wręcz przeciwnie, krzew wykazuje właściwości odprężające i relaksujące, które mieszkańcy Vanuatu i Wysp Mikronezji znają od setek (a może i nawet tysięcy) lat.
Rdzenna ludność tamtejszych regionów wykorzystywała pieprz metystynowy podczas swoich ceremonii, traktując picie naparu jako rytuał. Wówczas przywilej ten przypadał jedynie tym, których postrzegano w hierarchii społecznej jako ważnych, czyli wodzom i kapłanom. Kave-kavę stosowano również po to, aby złagodzić ból i wspierać leczenie niektórych chorób.
Obecnie pieprz metystynowy jest znany praktycznie na całym świecie, choć nie jest to tak popularną rośliną, jak np. ashwagandha. W wielu krajach można dostać ją w formie rozdrobionych korzeni służących do przygotowywania naparów, ekstraktów, płynów, herbat i suplementów diety.
Właściwości pieprzu metystynowego
Coraz więcej osób decyduje się sięgnąć po pieprz metystynowy właśnie ze względu na jego właściwości, które zawdzięcza takim substancjom aktywnym jak kawaina, dihydrokawaina czy metystycyna. Roślina zazwyczaj stosowana w formie naparów albo okładów na ciało działa rozluźniająco, uspokajająco oraz przeciwlękowo, co ma związek z jej bezpośrednim wpływem na funkcjonowanie układu nerwowego. Oprócz tego mówi się o wpływie terapeutycznych dawek pieprzu metystynowego na poziom serotoniny, a więc poprawę samopoczucia i nastroju.
W końcu nie bez powodu przez wiele osób kava-kava nazywana jest zamiennikiem napojów wyskokowych. O roślinie mówi nawet hawajskie przysłowie, według którego człowiek po spożyciu alkoholu staje się bestią, natomiast po kavie-kavie nadal jest człowiekiem. Warto wspomnieć również o innych właściwościach pieprzu metystynowego, w tym jego działaniu przeciwzapalnym, przeciwutleniającym i przeciwbakteryjnym.
Bez wątpienia wiele przemawia na korzyść tej rośliny, jednak nie można zapominać o ewentualnych skutkach ubocznych związanych z jej przyjmowaniem. Mogą one wystąpić, szczególnie jeśli ktoś sięga po roślinę w zbyt dużych ilościach lub nader często. Wśród nich wymienia się m.in. bóle głowy, uczucie senności i zmęczenia oraz problemy żołądkowo-jelitowe. Badania mówią też o tym, że kava-kava może przyczynić się do uszkodzenia wątroby.
Sam więc widzisz, że po takie rzeczy zawsze należy sięgać w rozsądny i przemyślany sposób. W końcu nadmiar w większości aspektów nie jest niczym dobrym. Owszem, kava-kava o lekkim działaniu psychoaktywnym to sposób na relaks i odprężenie, ale zanim kupisz korzenie do naparu albo jakiś suplement, najlepiej porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem. Tym bardziej że w niektórych przypadkach stosowanie rośliny jest niewskazane.
Czy kava-kava jest legalna?
W wielu krajach przez pewien czas produkty z kavy-kavy wycofano z rynku. Miało to miejsce, m.in. w Niemczech, Francji i Szwajcarii. Powodem były badania mówiące o jej działaniu hepatotoksycznym, czyli potencjalnym wpływie na trwałe uszkodzenia wątroby. Finalnie specjaliści doszli do wniosku, że zgony i toksyczne oddziaływanie na wątrobę niekoniecznie muszą wynikać z samego spożycia pieprzu metystynowego, ale np. z jego reakcji z innymi lekami, na skutek czego w niektórych państwach roślina wróciła do sprzedaży.
Z kolei w Polsce przez wiele lat kavę-kavę uznawano za narkotyk. Dopiero w 2018 roślinę usunięto z listy zakazanych środków psychoaktywnych, ale do tej pory substancja nie została zarejestrowana jako produkt spożywczy albo suplement diety. Decyzję o legalizacji motywowano stwierdzeniem o jej toksyczności wyłącznie w przypadku długotrwałego przyjmowania dużych dawek lub w wyniku łączenia z niektórymi lekami.
Reasumując, przyjmowanie pieprzu metystynowego jest obecnie całkowicie legalne, jednak w dalszym ciągu dość trudno go dostać. Najczęściej roślina sprowadzana jest z zagranicy, a następnie sprzedawana na aukcjach internetowych. Znalazłem też kilka specjalistycznych sklepów zielarskich, które mają ją w swoim asortymencie i starają się nieco obejść regulacje prawne np. sprzedając środek jako produkt do użytku zewnętrznego.
Kava-kava – kto nie powinien po nią sięgać?
Jak już wspomniałem, istnieją pewne przeciwskazania do stosowania kavy-kavy. Naparów nie powinny pić kobiety w ciąży i karmiące piersią, osoby cierpiące na choroby wątroby i dzieci. Pieprz metystynowy nie sprawdzi się w przypadku pacjentów przyjmujących poszczególne leki, w tym antydepresyjne i przeciwlękowe. Przeciwskazaniem jest także nadwrażliwość na zawarte w roślinie substancje.
Kava-kava to krzew, który od lat wykorzystywano na wielu płaszczyznach – począwszy od obrzędów religijnych, poprzez terapię i wspomaganie leczenia niektórych chorób, aż po picie naparów dla odprężenia i relaksu.
W krajach, z których pochodzi pieprz metystynowy, działa wiele lokali serwujących swoim klientom napar z kavy-kavy. Jest on również bardzo popularny w Stanach Zjednoczonych. Jakby nie patrzeć, na ten moment mało znana w Polsce roślina ma potencjał, aby stać się całkiem powszechnym zamiennikiem alkoholu.
