Smartfon – każdy go ma i wszyscy z niego korzystają. Służy nam między innymi jako budzik, telewizor, radio, komunikator oraz aparat. Niestety często szeroki wachlarz funkcji urządzenia sprawia, że nie potrafimy bez niego funkcjonować. A co, jakbyś wyłączył telefon na całą dobę?
Czym jest fonoholizm?
Fonoholizm to po prostu uzależnienie od telefonu i niestety problem ten dotyka coraz więcej osób. Wiadomo, smartfon to przydatne narzędzie i w wielu sytuacjach nie jesteśmy w stanie się bez niego obejść. Wysyłanie służbowych maili, utrzymywanie kontaktu z bliskimi czy możliwość słuchania muzyki i robienia zdjęć to jedne z licznych plusów tego wynalazku wszech czasów. Nie ma więc nic złego w tym, że telefon pomaga nam wykonywać codzienne obowiązki, a od czasu do czasu stanowi źródło rozrywki. Problem zaczyna się wówczas, gdy korzystanie ze smartfona staje się nadmierne i niekontrolowane. Wbrew powszechnym opiniom fonoholizm nie jest problemem wyłącznie wśród dzieci i nastolatków.
Tak naprawdę trudno stwierdzić, kiedy używanie smartfona przestaje być prozaiczną czynnością i zmierza w kierunku uzależnienia. Jak wspomniałem, urządzenie to nasz wierny pomocnik w wielu aspektach życia, dlatego jego nieustanna obecność w wielu przypadkach jest nieunikniona. Można jednak wymienić kilka sygnałów, które powinny Cię zaalarmować i skłonić do refleksji. Przede wszystkim u osób uzależnionych od smartfona sam fakt tego, że nie mają go pod ręką, budzi niepokój oraz panikę. Co więcej, mają one potrzebę nieustannego sprawdzania powiadomień i natychmiastowego odpisywania na wiadomości, a niski poziom baterii wywołuje u nich lęk albo rozdrażnienie. W skrajnych przypadkach fonoholik spędza przed ekranem smartfona większość dnia i zaczyna zaniedbywać relacje w świecie rzeczywistym oraz swoje obowiązki.
Myślę, że nawet jeśli nie zauważasz u siebie powyższych symptomów, warto zrobić szczery rachunek sumienia i zastanowić się, jak długo i po co patrzysz na prostokątny ekran. Często korzystamy z telefonu po to, żeby zabić czas. Godzinami oglądamy niewiele wnoszące do naszego życia materiały wideo, bezmyślnie odświeżamy Facebooka i spędzamy wiele godzin w skali miesiąca, obserwując poczynania naszych znajomych (i nieznajomych) na Instagramie. Nie mówię, że wszystkie formy spędzania czasu wolnego powinny być nader poważne i wzniosłe. Chodzi mi bardziej o balans i świadomość tego, że czas spędzony przed ekranem możemy spożytkować w inny, równie przyjemny (a nawet przyjemniejszy) sposób.
Jak ograniczyć korzystanie ze smartfona?
Spokojnie, nie mówię, żebyś natychmiast wyrzucił telefon przez okno. Nie jestem specjalistą, dlatego nie zamierzam też opisywać sposobów radzenia sobie z fonoholizmem rozumianym jako uzależnienie behawioralne. Mogę jednak podsunąć Ci kilka pomysłów na to, jak choć trochę ograniczyć udział smartfona w swoich codziennych aktywnościach.
Wyłącz niepotrzebne powiadomienia
Dźwięki i wibracje dobiegające z tego małego urządzenia potrafią rozpraszać w najmniej pożądanych momentach. Ile razy zdarzyło Ci się zerknąć na telefon w trakcie rozmowy, a następnie zgubić wątek? Fakt faktem, powiadomienia często są przydatne i potrzebne. Nie mam więc na myśli rezygnacji z takich funkcji jak budzik ani wyłączenia ważnych komunikatów jak służbowe połączenia i maile, od których często po prostu nie możesz uciec. Możesz jednak pozbyć się sygnałów z mniej ważnych aplikacji, dzięki czemu smartfon nie będzie Cię rozpraszał. Nieoceniona jest też funkcja „nie przeszkadzać”.
Odinstaluj zabijacze czasu
Media społecznościowe z jednej strony umożliwiają utrzymywanie kontaktu z rodziną i znajomymi, od których dzielą Cię tysiące kilometrów, z drugiej zaś zapełniają wolne chwile, niejednokrotnie zamieniając je w długie godziny. Odinstaluj aplikacje najczęściej użytkowanych social mediów na kilka dni, a zobaczysz, jak wiele czasu uda Ci się zyskać.
Kontroluj czas spędzony przed ekranem
Włącz funkcję kontroli czasu przed ekranem, a jeśli Twoje urządzenie takowej nie ma, zainstaluj odpowiednią aplikację. Teoretycznie zdajemy sobie sprawę z tego, ile czasu zerkamy na telefon na co dzień. Gwarantuję jednak, że bilans godzin z wyszczególnieniem aplikacji, na których skupiasz uwagę najdłużej, potrafi dać do myślenia.
Wieczorem zamień telefon na ksiażkę
Można powiedzieć, że zasypiamy i budzimy się ze smartfonem. Wieczorem jego zasoby służą nam jako źródło rozrywki, natomiast rano ciężko nie ulec pokusie, aby sprawdzić, czy przypadkiem ktoś nie próbował się z nami skontaktować albo co znajomi udokumentowali na swoim profilu w social mediach. Zasypianie z telefonem to bardzo niezdrowy nawyk z wielu powodów. Przede wszystkim może prowadzić do bezsenności, a w najlepszym przypadku skutkuje gorszą jakością snu. Zasypiamy później i śpimy gorzej, ponieważ zmniejsza się poziom wytwarzanej przez nasz organizm melatoniny, a jednocześnie wzrostowi ulega poziom kortyzolu odpowiedzialnego za stres. Polecam Ci więc zamienić wieczorne nadrabianie zaległości w świecie Internetu na przykład na jakąś dobrą książkę.
Jeśli możesz, zostaw smartfona w domu
Są takie sytuacje, kiedy smartfon wcale nie jest niezbędny, a mimo to dotrzymuje nam kroku w kinie, restauracji czy na spacerze. Scrollowanie ekranu podczas kolacji ze znajomymi lub ukochaną jest nie tylko niekulturalne, ale i szkodliwe. Przez takie z pozoru błahe sytuacje mogą ucierpieć Twoje relacje z bliskimi, dlatego warto jak najszybciej pozbyć się szkodliwych nawyków. Kolejną kwestią jest fakt, że ekran po prostu przeszkadza w doświadczaniu momentów. Chyba zgodzisz się ze mną, że spacer, który ma wyciszyć czy podziwianie pięknych widoków na wakacjach tracą swój urok, jeśli są przeplatane zbyt częstym zerkaniem na ekran.
Rób zdjęcia aparatem i kup budzik
Nie wyobrażasz sobie wyjścia ze znajomymi albo urlopu bez zdjęć, które uwiecznią wszystkie chwile? Wiadomo, smartfonem jest szybciej i wygodniej, a fotografiami możesz natychmiast podzielić się z innymi. Jednak jeśli postawiłeś ograniczyć używanie telefonu do minimum, dobrym pomysłem jest zakup tradycyjnego aparatu fotograficznego. Jeszcze innym sposobem dla tych, którzy sięgają po smartfona chwilę po otworzeniu oczu, jest tradycyjny budzik. Może brzmi to dziwnie, ale jeśli telefon nie będzie pierwszą rzeczą, którą masz rano w rękach, nieco łatwiej będzie Ci zrezygnować z porannej podróży po wirtualnym świecie.
Nie ma wątpliwości co do tego, że smartfon jest bardzo przydatny i ciężko się bez niego obejść, chociażby w sferze zawodowej. Myślę jednak, że warto raz na jakiś czas zrobić sobie przerwę. Może dzięki temu unikniesz notorycznych bólów głowy albo problemów z zasypianiem?
