Myślę, że zgodzisz się ze mną, gdy powiem, że bycie w związku to przyjemność, ale również i ciężka praca. A czy wiedziałeś, że niektórzy tej pracy w związku mają więcej? Możliwe, że należysz do grupy tych osób, a nawet o tym nie wiedziałeś. Dowiedz się, czym jest osobowość typu borderline i sprawdź, jak sobie z nią poradzić.
Osobowość typu borderline – czyli jaka?
Czym jest osobowość typu borderline? Jest to osobowość powodowana zaburzeniami psychotyczno-nerwicowymi. Borderline jest rodzajem choroby umysłowej, która prowadzi do pogorszenia zdolności emocjonalnych osób na nią cierpiących. Osoba z BPD ma problemy w codziennym funkcjonowaniu. Postrzega świat i relacje inaczej niż Ty. Jest impulsywna, przeraźliwie boi się porzucenia, samotności oraz męczą ją wahania nastrojów. Odczuwa pustkę wewnętrzną i jest negatywnie nastawiona do świata.
Człowiek zmagający się z osobowością borderline jest również nieelastyczny – nie potrafi dostosować się do konwenansów społecznych. Jak możesz się domyślić, choroba ta nie wpływa korzystnie na relacje partnerskie oraz biznesowe. Jeżeli kiedyś zastanawiałeś się, czemu ktoś z Twojego otoczenia zachowuje się w sposób dla Ciebie niezrozumiały – istnieje spora szansa, że miałeś już do czynienia z niediagnozowaną osobą BPD.
Przyczyny zaburzeń osobowości
Co może być przyczyną zaburzenia osobowości zaburzenia osobowości typu borderline? Czynników składających się na to jest dużo:
- uwarunkowania genetyczne;
- wadliwe procesy chemiczne w mózgu;
- nieprawidłowy rozwój mózgu;
- czynniki zewnętrzne, środowiskowe.
Uwarunkowania genetyczne
Mam dla Ciebie złą wiadomość, jeżeli ktoś w Twojej rodzinie zmagał się z zaburzeniami osobowości typu borderline. Lekarze wykazali, że BPD można dziedziczyć. Nie jest to żadną zasadą, aczkolwiek szansa na odziedziczenie zaburzeń osobowości, w przypadku pierwszego stopnia pokrewieństwa, jest 10 razy wyższa niż np. w przypadku odziedziczenia schizofrenii, czy zaburzenia afektywnego dwubiegunowego.
Przyczyną zaburzenia osobowości typu borderline w 48% jest uwarunkowanie genetyczne, a w 52% z innych powodów – tak wykazywały badania przeprowadzane na bliźniętach. Jeżeli podejrzewasz swoją partnerkę/partnera o BPD – warto zainteresować się drzewem genealogicznym i historią ich chorób.
Wadliwe procesy chemiczne w mózgu
Zdrowa głowa to ustabilizowana głowa. Neuroprzekaźniki ośrodkowego układu nerwowego to coś, co najłatwiej będzie porównać do hormonów. Dlatego, że pełnią podobne funkcje, tylko że w obrębie samych neuronów. To właśnie ich zadaniem jest regulacja całego układu nerwowego i przekazywanie dalszych informacji w organizmie.
Pewnie słyszałeś już o czymś takim jak dopamina, czy serotonina. To chyba dwa najpopularniejsze obecnie neuroprzekaźniki. Skup się jednak na serotoninie, potocznie zwanej hormonem szczęścia. Rozsądek podpowiada Ci pewnie, że jeżeli coś jest związane bezpośrednio z poczuciem szczęścia, to im tego więcej, tym lepiej, prawda? Okazuje się, że mógłbyś być w błędzie. Zespół serotoninowy, czyli nadmiar serotoniny, to stan niepożądany. Nadużywanie leków zwiększających stężenie tego neuroprzekaźnika może doprowadzić do zaburzeń wegetatywnych, dolegliwości mięśniowo-sercowych i… zmiany stanu psychicznego.
Obecnie lekarze wyróżniają ponad 100 różnych neurotransmitterów, a liczba ta nadal rośnie. Wszystkie powinny działać ze sobą zgodnie. Jeżeli w Twoim organizmie zaczyna występować między nimi jakaś dysproporcja – to właśnie ona może być powodem zaburzeń osobowościowych typu borderline.
Nieprawidłowy rozwój mózgu
Gdybyś zbadał osobę cierpiącą na zaburzenia osobowości typu borderline rezonansem magnetycznym – szczególną uwagę musiałbyś zwrócić na ciało migdałowate, hipokamp i korę oczodołowo-czołową. To właśnie w tych strefach lekarze zauważyli, że dzieje się coś nieprawidłowego:
- kora oczodołowo-czołowa wykorzystywana jest w procesie myślowym przy planowaniu i podejmowaniu decyzji;
- hipokamp odpowiada za regulację zachowań ogólnych;
- ciało migdałowate odpowiada za regulację emocji, zwłaszcza negatywnych.
Na badaniach z rezonansu magnetycznego zauważyłbyś, że wyżej wymienione części są albo zbyt małe, albo wręcz przeciwnie.
Czynniki zewnętrzne, środowiskowe
Tak jak w przypadku większości chorób psychicznych – również w przypadku BPD wiele zależy od czynników środowiskowych, takich jak:
- rozbita rodzina;
- bycie ofiarą przemocy seksualnej, fizycznej lub emocjonalnej;
- sytuacje w dzieciństwie, które spowodowały stres pourazowy;
- przebywanie w dzieciństwie z osobą chorą psychicznie.
Jak rozpoznać borderline? Charakterystyczne objawy
Zastanawiasz się, jak rozpoznać borderline u siebie, lub u swojej partnerki? Diagnozą zajmuje się lekarz – psychiatra albo psycholog. Musisz pamiętać, że jeżeli zależy Ci na prawdziwym, prawidłowym rozpoznaniu choroby – nikt nie zrobi tego lepiej od eksperta. Stanowczo zachęcam Cię do wizyty w pobliskiej przychodni lekarskiej lub do umówienia się na konsultację online.
Jeżeli jednak dopiero podejrzewasz możliwość zaistnienia konieczności stawienia się u lekarza – przygotowałem dla Ciebie listę stwierdzeń, które mogą pomóc Ci w ustaleniu tego. Jeżeli:
- zdarza Ci się odczuwać pustkę wewnętrzną;
- twoje relacje romantyczne są intensywne, ale niestabilne;
- odczuwasz huśtawkę nastrojów;
- czujesz potrzebę pakowania się w niebezpieczne sytuacje;
- stosowałeś autoagresję;
- potrafisz zmienić swoje uczucia względem drugiej osoby w mgnieniu oka.
Istnieje spora szansa, że jesteś osobą, która ma zaburzenia osobowości typu borderline. Powyższa lista dotyczyć może również kogoś, na kim Ci zależy. Jeżeli jesteś świadkiem powyższych zachowań – postaraj się służyć dobrą radą i namów na wizytę kontrolną. Będzie to pierwszy krok, abyś skutecznie udzielił pomocy.
Jak pomóc osobie z zaburzeniem borderline?
Istnieje kilka sposobów jak pomóc osobie z zaburzeniem borderline. Po pierwsze, musisz pozostać cierpliwym. Jeżeli czujesz, że nadchodzi kłótnia – podjąć próbę deeskalacji konfliktu. Ponadto powinieneś być osobą wspierającą, a nie oceniającą. W momentach, w których przytłacza ich negatywne myślenie – powinieneś przypominać im o ich pozytywnych cechach. Pomoże Ci również wyuczenie się na pamięć tego, co wyzwala w nich konkretne emocje, ale do tego trzeba być spostrzegawczym. Jeżeli uważasz, że jesteś, to warto, żebyś zainwestował w to swój czas.
Radą nadrzędną do powyższych jest: dbaj również o siebie. Udzielanie pomocy to szczytny cel, jednak nie możesz zapominać w tym wszystkim o sobie. Funkcjonowanie z osobą cierpiącą na zaburzenie borderline jest wyczerpującym zadaniem i może oddziaływać pośrednio na twój stan zdrowia psychicznego. Najlepiej kieruj się zasadą, którą kierują się ratownicy medyczni: udziel pomocy wtedy, kiedy wiesz, że sam nie jesteś w strefie zagrożenia.
Borderline a związki
Związki z osobami o osobowości zaburzonej typu borderline to wyzwanie. Słyszałeś kiedykolwiek o fazie miesiąca miodowego? Miesiąc miodowy to czas, który przechodzą nawet związki zawarte przez osoby zdrowe. To początek nowej relacji, podczas którego jest intensywnie i namiętnie. Nowi partnerzy mogą wydawać Ci się pozbawieni jakichkolwiek wad, bo wasza relacja wygląda jak rodem z filmu romantycznego. Można powiedzieć, że to faza idealizacji i fantazji. Według badań, w związkach z osobą chorą na BPD, przeżywa się ją jeszcze intensywniej.
Mówi się, że związek z osobą borderline przypomina rollercoaster. Już wiesz czemu – możesz znaleźć się na górce swojego szczęścia miłosnego, po to, żeby za chwilę z niej spaść. Osoby cierpiące na BPD charakteryzuje również dychotomia myślenia – jest to błąd procesów myślowych polegający na postrzeganiu zjawisk tylko w skrajnych aspektach. Twoja partnerka idealizowała Cię w fazie miesiąca miodowego? To niestety istnieje spora szansa, że zaraz zauważy twoją pierwszą wadę, a ta spowoduje efekt lawiny.
Związki osób z borderline zazwyczaj są intensywne i namiętne, ale za to krótkie i niestabilne. Jeżeli jednak nie chcesz się poddawać i chcesz spróbować swoich sił – zacząć możesz od zachęcenia do wizyty u lekarza. Potem warto, żebyś przemyślał uczestnictwo w terapii dla par. Przygotuj się, będzie Cię czekać długa i wyboista droga.
Jak leczyć borderline? Czy to w ogóle możliwe?
Nie ma jednego, skutecznego leku dla osób z zaburzeniem osobowości typu borderline. Lekarze badają ostatnimi czasy wpływ substancji psychodelicznych na terapię osób chorych. Zanim dowiesz się więcej na ten temat, będziesz musiał jednak poczekać. W jaki sposób można leczyć borderline już teraz? Można:
- rozpocząć psychoterapię;
- rozpocząć terapię farmakologiczną;
- kształcić się, aby zrozumieć mechanikę działań osób z BPD
- rozpocząć terapię holistyczną.
Najważniejsza jest psychoterapia i to od niej polecam Ci zacząć. Borderline to wyzwanie, ale nie wyrok.