Wielu osobom wycieczka do muzeum kojarzy się z nudą i wiecznością spędzoną w nużącym otoczeniu szklanych gablot wypełnionych starymi przedmiotami. Okazuje się jednak, że wcale nie musi tak być. Skąd wzięła się zła sława instytucji kulturalnych i czy istnieje na nią remedium?
Muzea – dlaczego mamy z nimi problem?
Utarło się, że wizyty w muzeum to rozrywka dla nudziarzy. W świadomości wielu osób nadal funkcjonuje wyobrażenie o wieczności spędzonej w murach starego budynku w towarzystwie flegmatycznego przewodnika recytującego nużące opowiadania, które sprawiają, że połowa odwiedzających chce uciec, a reszta pójść spać.
Już w czasach podstawówki wieść o wycieczce do muzeum nie wywoływała entuzjazmu. Dlaczego od najmłodszych lat podchodziliśmy do muzeów z taką awersją i z jakiego powodu nadal nie udało się całkowicie pozbyć ich złej sławy?
Myślę, że składa się na to minimum kilka czynników. Jednym z potencjalnych winowajców (jak to zresztą często bywa) jest popkultura. Z jednej strony w instytucjach tego typu można spotkać szereg wystaw poświęconych właśnie tworom kultury popularnej, z drugiej zaś niektóre z nich przyczyniają się do kreowania wizerunku muzeów jako miejsca niekończącej się nudy, nadmiernego nadęcia i sztywnych reguł. Przykład? Chociażby filmy i bajki, które oglądaliśmy od najmłodszych lat.
Kolejną sprawą jest to, w jaki sposób muzea wyglądały kiedyś (a niektóre z nich, niestety, wyglądają i dziś). Mowa tu o chłodnych pomieszczeniach z białymi ścianami oraz eksponatami zasłoniętymi szkłem z kartą opisującą ich historię przy użyciu suchych faktów i niezbyt zachęcającej narracji.
Do tego jeszcze mała, nieprzyjemna dla oka czcionka, niezbyt sympatyczny przewodnik czy pani albo pan przy kasie biletowej i niezręczne pustki. Nie ma co ukrywać – wiele muzeów pomimo skarbów, które skrywały, było i jest nudnymi miejscami. Na szczęście sytuacja się zmieniła, a wszystko to w znacznej mierze za sprawą umiejętnego operowania słowem oraz postępu technologicznego, który pokazuje przeszłość w przystępny dla teraźniejszości sposób.
Muzea nie takie straszne, jak je malują
Obecnie wiele polskich muzeów nie ma nic wspólnego z nudnymi instytucjami sprzed dekady czy dwóch. Wiadomo, nie każdy musi być fanem historii zastaw stołowych albo rolnictwa, ale właściwie przedstawiona opowieść jest w stanie zaciekawić nawet wtedy, gdy na starcie nie jesteś nią zainteresowany.
Oprócz storytellingu niebagatelne znaczenie ma forma przedstawienia informacji. Z pewnością nie na korzyść dla instytucji działa zasypywanie odwiedzających tysiącem szczegółów, które ich przytłoczą, dlatego większość z nich przestała to robić. Zamiast tego w trakcie zwiedzania prezentowane treści są stosunkowo krótkie, zwięzłe, a jednocześnie ciekawe i wartościowe. Robotę robi również wykorzystanie szeregu rozwiązań multimedialnych, które sprawdzają się w szczególności w przypadku wystaw dla dzieci, ale nie tylko.
Oczywiście, istnieje kilka flagowych placówek muzealnych, które po prostu trzeba odwiedzić. To m.in. Muzeum Narodowe w Warszawie czy Zamek Królewski na Wawelu. Zaufaj mi, że obecnie wystawy są zaaranżowane w taki sposób, aby odwiedzający mogli w przystępny, ciekawy i przyjemny sposób zapoznać się z dziełami sztuki polskiej czy renesansowymi włoskimi malowidłami.
Wyjątkowe muzea na mapie Polski
Jeśli jeszcze nie udało mi się odczarować wizerunku muzeów, poniżej znajdziesz kilka ciekawych pozycji z różnych obszarów tematycznych. Myślę, że świetnie sprawdzą się one do tego, aby przełamać pierwsze lody i na nowo zaprzyjaźnić się z instytucjami kulturalnymi.
MOCAK Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie
Krakowski MOCAK to świetna opcja dla osób, które są ciekawe sztuki współczesnej. Obiekt znajduje się na ulicy Lipowej 4, a cena biletu umożliwiającego zwiedzenie jego murów to 20 zł.
W Muzeum Sztuki Współczesnej znajdziesz zarówno wystawy czasowe, jak i stałe, a wśród nich m.in. „Pięciokształty” autorstwa Stanisława Drożdża, który jest przedstawicielem sztuki konceptualnej oraz „Kolekcję wokół MOCAK-u”, czyli rzeźby, instalacje i projekty znajdujące się na zewnątrz budynku instytucji o tematyce historii sztuki czy polityki.
Centrum Nauki Kopernik w Warszawie
W zestawieniu nie mogło zabraknąć Centrum Nauki Kopernik. Miejsce spodoba się szczególnie dzieciom, jednak nie brakuje tam eksponatów, które zaciekawią osoby dorosłe. Obiekt znajduje się w Warszawie przy na ulicy Wybrzeże Kościuszkowskie 20. Cena indywidualnego biletu normalnego to 40 zł w dni powszednie oraz 42 zł w weekendy, wakacje i święta.
W Centrum Nauki znajdują się m.in. wystawy poświęcone wynalazkom przyszłości, robot Mikołaja Kopernika wykorzystujący możliwości, jakie daje Chat GPT i Strefa Eksperymentowania przygotowana dla dzieci, która umożliwia interakcję z eksponatami i samodzielne przeprowadzanie doświadczeń. W Centrum Nauki Kopernik mieści się również Planetarium.
Muzeum Śląskie w Katowicach
Jedną z najważniejszych instytucji kulturalnych nie tylko na mapie Katowic, ale i całej Polski jest Muzeum Śląskie. Odwiedzający znajdą tam polskie i zagraniczne eksponaty, w tym obrazy, rzeźby, grafiki oraz fotografie. Nie brakuje także wystaw poświęconych sztuce współczesnej i ekspozycji dedykowanych historii i kulturze Śląska.
Dodam jeszcze, że budynek Muzeum z rozbudowaną częścią podziemną sam w sobie jest wyjątkowym eksponatem, a jego bryła została doceniona w trakcie wielu prestiżowych konkursów. Co więcej, Muzeum mieści się na terenie starej Kopalni Węgla Kamiennego „Katowice”, a do stworzenia kompleksu wykorzystano dawne kopalniane obiekty. Instytucja znajduje się na ulicy Dobrowolskiego 1. Za bilet wstępu dla osoby dorosłej (wystawy stałe i czasowe) należy zapłacić 24 zł.
Muzeum Dobranocek w Rzeszowie
W stolicy województwa podkarpackiego mieści się natomiast nietypowe muzeum poświęcone dobranockom. Znajdują się w nim eksponaty związane z takimi animacjami jak Wilk i Zając, Pszczółka Maja, Miś Uszatek, Smerfy czy Jacek i Agatka.
Wizyta w Muzeum Dobranocek w Rzeszowie to pełna nostalgii podróż w przeszłość dla osób, które niegdyś wyczekiwały tzw. wieczorynek oraz okazja do tego, aby pokazać ulubione bajki dzieciństwa swoim dzieciom. Obiekt znajduje się na ulicy Mickiewicza 13, a bilet wstępu dla osoby dorosłej kosztuje 12 zł.
Muzeum Tanich Win w Szklarskiej Porębie
Ostatnia pozycja bez wątpienia wyróżnia się na tle innych muzeów. Nie znajdziesz tam obrazów, rzeźb czy nowoczesnych instalacji. Zamiast tego odwiedzający mogą podziwiać pokaźną kolekcję etykiet i win, a mówiąc dokładniej tanich jaboli. Muzeum mieści się w malowniczej Szklarskiej Porębie i można odwiedzić je przy okazji pobytu w Karkonoszach.
Warto wspomnieć, że na terenie Polski znajduje się ponad 900 obiektów muzealnych. Jest więc w czym wybierać, dlatego zachęcam Cię do odwiedzenia któregoś z nich. Tylko tak przekonasz się, czy instytucje kulturalne faktycznie są nudne.
