Cyfrowy renesans sztuki – jak technologia zmienia twórczość i odbiór dzieł?

Spis treści

nowoczesna technologia a sztuka

Z zainteresowaniem śledzę rozwój AI w sztuce. Zastanawiam się, gdzie kończy się dzieło ludzkich rąk, a zaczyna algorytm. Granica między twórczością a technologią coraz bardziej się zaciera. Czy obraz, będący wyrazem artystycznego ducha człowieka, nadal jest autentyczny, gdy tworzy go program? To pytanie szczególnie zyskuje na znaczeniu w czasach, gdy rozwój technologiczny redefiniuje postrzeganie twórczości.

Historia i ewolucja technologii w sztuce

Ewolucja twórczości w kontekście rozwoju technologii zaczęła się długo przed pojawieniem się współczesnej sztucznej inteligencji. Technologiczny renesans sztuki swój początek miał w drugiej połowie XX w., gdy na rynku pojawiały się komputery i oprogramowania graficzne. W tamtym czasie artyści chętnie eksperymentowali z nowymi narzędziami, tworząc wideoinstalacje oraz pierwsze grafiki cyfrowe.

Za pierwszego twórcę innowacyjnego nurtu artystycznego uważa się Nama June Paika, który w latach 60. tworzył prace z wykorzystaniem wideo. Ten amerykański artysta koreańskiego pochodzenia stworzył wystawę z użyciem odbiorników telewizyjnych, która uznawana jest za początek sztuki mediów.

Kolejnym ważnym artystą był niemiecki matematyk Frieder Nake. Tworzył on dzieła przy użyciu programów cyfrowych. Taki rodzaj sztuki jest szczególnie popularny w dzisiejszych czasach, gdzie każdy może mieć dostęp do wielu narzędzi, które umożliwiają tworzenie różnego rodzaju modeli 3D, animacji czy grafik.

Cyfrowy renesans sztuki nie odbyłby się bez tych nowatorskich rozwiązań, bo otworzyły one drzwi na nowe możliwości. Wykorzystywanie programów to chleb powszechny wielu współczesnych artystów, a technologia na dobre zadomowiła się jako nieodłączny element wielu wystaw.

Nowe możliwości twórcze

Po przełamaniu pierwszych lodów przez wyżej wspomnianych pionierów stale rozwijający się świat technologii okazał się bezcenną skarbnicą nowych narzędzi. Współcześni artyści chętnie korzystają z możliwości, jakie daje im cyfrowa rzeczywistość i eksperymentują z różnymi formami.

W porównaniu do tradycyjnych rozwiązań technologiczne metody dają większą swobodę w tworzeniu. Warto także dodać, że internet sprawia, że stają się dostępne dla większej ilości odbiorców. Istnieje wiele platform, na których można pochwalić się swoim dziełem i szukać kolejnych inspiracji.

Nowe metody tworzenia są także przyjazne dla początkujących. Sam spróbowałem swoich sił w modelowaniu 3D i przyznam, że wydawało się to trudniejsze, niż faktycznie było. Nie ukrywam, że korzystałem z poradników, które również w dużym stopniu przyczyniają się do poszerzenia grupy współczesnych artystów. Jeśli chcesz spróbować swoich sił w sztuce cyfrowej, nie będzie na to lepszego momentu.

Innowacyjne formy sztuki

Ciągłe poszukiwanie nowych sposobów na wyrażanie swojej wizji przyczyniło się do powstania nowych form sztuki. Oto kilka przykładów tego, w jaki sposób możliwości technologiczne wpłynęły na nurt artystyczny.

Sztuka interaktywna

Sztuka interaktywna z reguły polega na tym, że odbiorca nie jest jedynie biernym obserwatorem, lecz aktywnie uczestniczy w procesie artystycznym. Dzieła przybierają formy instalacji, które reagują na ruch, dźwięk lub dotyk. Dzięki technologii powstają wystawy, w których widz może bardziej zaangażować się w wizję artysty.

Przykładem tego typu sztuki jest „Rain Room” autorstwa grupy Random International. Instalacja obejmuje pokój, w którym pada deszcz, jednak unika on uczestników wystawy, którzy swobodnie mogą poruszać się po pomieszczeniu, unikając przy tym zmoknięcia.

Wirtualna rzeczywistość

Wirtualna rzeczywistość to medium, które pozwala twórcy na przeniesienie uczestników do wykreowanej przez niego przestrzeni. Wykorzystywane przy tej technologii gogle sprawiają, że granice między fikcją a światem zewnętrznym się zacierają. Obserwator ma dzięki nim wrażenie, jakby znalazł się w zupełnie innym miejscu. Pozwala to wkroczyć na zupełnie inny poziom odbierania sztuki i doświadczania surrealistycznych zjawisk.

Wysoki poziom immersji tej formy sztuki pozwala efektywniej wpłynąć na odbiorcę. Projekty wirtualnej rzeczywistości mają nierzadko charakter komentarza społecznego. Dobrym przykładem jest „Tree” od New Reality Company, w której obserwujemy życie drzewa od momentu zasadzenia do spłonięcia w wyniku usuwania lasów. Gogle VR umożliwiają także zwiedzanie wirtualnych wystaw.

Sztuczna inteligencja w sztuce

Wspomniana na samym początku sztuczna inteligencja stanowi najgorętszy temat w kontekście sztuki współczesnej. Artyści coraz częściej znajdują zastosowanie AI w swoich dziełach, tworząc unikalne obrazy, ścieżki dźwiękowe, a nawet filmy. Bazuje ona na potężnej bazie danych, dzięki czemu praca z nią jest bardzo wygodna i niesamowicie szybka.

Sztuczna inteligencja, początkowo służąca do analizy danych, okazała się potężnym narzędziem kreacyjnym, które redefiniuje granice sztuki. Przykładem może być „Portret Edmonda de Belamy”, który jest pierwszym na świecie dziełem całkowicie namalowany przez AI. Ponadto obraz został sprzedany za prawie pół miliona dolarów.

Technologia ma więc istotny wpływ na powstawanie nowych form sztuki cyfrowej. Różne metody tworzenia pozwalają zarówno poszerzyć horyzonty artysty, jak i odbiorcy.

Wyzwania i krytyka sztuki cyfrowej

Sztuka cyfrowa, choć dynamiczna i pełna potencjału, spotyka się często z krytyką. Głównymi problemami, które wskazują osoby negatywnie nastawione do innowacyjnych rozwiązań, są następujące kwestie:

  • problem trwałości – dzieła stworzone cyfrowo są zależne od technologii, która stale się zmienia. W przeciwieństwie do tradycyjnych prac digitalowe utwory przechowuje się na nośnikach, które mogą ulec awarii;
  • problem autentyczności – kluczowe czynniki definiujące wartość tradycyjnych dzieł sztuki to ich unikalność i materialność. W przypadku prac cyfrowych istnieje duże ryzyko skopiowania obrazu, a weryfikacja autentyczności jest bardziej skomplikowana;
  • mniejszy udział człowieka – wraz z rozwojem sztucznej inteligencji istnieje obawa, że jej szerokie możliwości kreacyjne przyczynią się do utraty pracy przez wiele osób. Dodatkowo AI korzysta z istniejącej bazy danych, co rodzi dylematy związane z prawem autorskim oraz etyką.

Rozwój cyfryzacji wywarł znaczący wpływ na nurty artystyczne, prowadząc do powstania nowych form twórczości. Innowacyjne rozwiązania sprawiają, że dzieła mogą zapewniać bardziej immersyjne doświadczenie, a duża dostępność narzędzi kreacyjnych poszerza grupę odbiorców i artystów. Poza szeregiem korzyści pojawiają się jednak głosy krytyki, które zwracają uwagę na coraz mocniej zacierające się granice pomiędzy sztuką a technologią.

12 / 100

SZUKAJ W SERWISIE

Szukaj

najnowsze wpisy