Astygmatyzm utrudnia wyraźne widzenie szczególnie nocą. Uprzykrza życie kierowcom i nie tylko. Wyjaśnię Ci, na czym dokładnie polega, czym się objawia i dlaczego utrudnia prowadzenie samochodu. Podpowiem również, czy warto korygować astygmatyzm i jakich okularów bądź soczewek kontaktowych używać.
Czym jest astygmatyzm?
Na początek najważniejsze: astygmatyzm nie jest chorobą oczu, a jedynie wadą wzroku, która polega na nieostrym widzeniu. Obraz wydaje się mocno zamglony, zarówno z bliska, jak i daleka. Czasami astygmatyzm utrudnia codzienne funkcjonowanie, a niekiedy objawia się tylko w nocy lub w półmroku. Może, ale nie musi występować razem z krótkowzrocznością (problemem z widzeniem na dalekie odległości) lub z nadwzrocznością (trudności z widzeniem z bliska). Astygmatyzm zalicza się do wad refrakcji. Brzmi skomplikowanie, ale w gruncie rzeczy to nic innego jak załamanie światła. W kontekście oka, do załamania promieni świetlnych dochodzi w obrębie siatkówki. Jeśli rogówka oka jest zniekształcona, wiązka światła nie skupia się w jednym miejscu, tylko rozprasza się – a to właśnie powoduje niewyraźny, rozmyty obraz. Prawda jest taka, że astygmatyzm jest dosyć powszechny i jest jedną z najczęstszych wad wzroku. Wiele osób jednak bagatelizuje objawy astygmatyzmu i mam nadzieję, że Ty nie będziesz należał do tego grona.
Rodzaje astygmatyzmu
Astygmatyzm astygmatyzmowi nie równy, dlatego warto poznać jego rodzaje. Pierwszym z nich jest astygmatyzm rogówkowy. Przy takiej wadzie kształt rogówki będzie nieco odbiegał od normy – zamiast kuli, będzie przypominał bardziej elipsę lub stożek. Krzywizna ta oczywiście nie jest dostrzegalna ludzkim okiem, może ją dostrzec jedyne lekarz z użyciem specjalistycznych przyrządów. Z kolei astygmatyzm wewnętrzny jest związany z soczewką oka i może powstać w wyniku urazu. Jeśli dwa powyższe rodzaje się połączą, to wtedy występuje astygmatyzm całkowity.
Do pozostałych, które zależą już konkretnie od sposobu załamywania się światła, należy m.in. astygmatyzm prosty – w specjalistycznym określeniu jest to niezborność prosta. Do tej samej kategorii należą jeszcze astygmatyzm nieregularny, skośny i odwrotny. Wszystkie różnią się od siebie stopniem załamywania światła lub kierunkiem.
Astygmatyzm – czym się objawia?
Jak sprawdzić, czy masz astygmatyzm? Oczywiście pierwszą odpowiedzią będzie „idź do okulisty”, jednak nie zawsze jest to takie ganz einfach. Są pewne objawy, które już wcześniej podpowiedzą Ci, że z Twoim układem optycznym może być coś nie tak. Takim najczęściej występującym jest po prostu podwójne widzenie. Nie oznacza to, że nagle wszystko wokół Ciebie będzie podwojone. Chodzi tu bardziej o patrzenie w dalekie obiekty, np. gwiazdy czy księżyc. Jeśli nie mrużąc oczu obraz ci się „rozjeżdża”, czyli z jednego księżyca robią się dwa, to niemal na 100% masz astygmatyzm.
Astygmatyk ma również zaburzoną ostrość widzenia, dlatego (jeśli nie koryguje wady), często mruży oczy i mruga. Osoba z astygmatyzmem może skarżyć się także na bóle głowy, szczególnie w niższych partiach czoła. Podczas jazdy samochodem możesz sobie zrobić mały test na i przeanalizować, jak postrzegasz przestrzeń na drodze, zwłaszcza po zmroku. Kontury mogą się nieco zamazywać, niektóre linie wydają Ci się trochę skrzywione i przede wszystkim rażą Cię światła reflektorów. Jeśli ten opis pasuje do Ciebie, to wysoce prawdopodobne, że z Twoją powierzchnią rogówki lub soczewki może być coś nie tak.
Czy astygmatyzm można wyleczyć?
Jeśli to wszystko brzmi nieco strasznie, to już uspokajam. Astygmatyzm oka to bardzo powszechna wada wzroku i można ją korygować. Wszystko zależy także od wartości astygmatyzmu. W diagnostyce używa się jednostki miary, jaką jest dioptria. Określa ona poziomy wielkości wady. Duży astygmatyzm to ponad 3 dioptrie, chociaż alarmujący może być też poziom 2-3 dioptrii. Uznaje się również, że wada do 0,5 dioptrii jest fizjologiczna i nie trzeba jej korygować. Jeśli jednak wartość przekracza te 0,5 dioptrii, to potrzebne są odpowiednie soczewki toryczne, które zapobiegają rotacji soczewki w oku. Gdy astygmatyzm jest bardzo duży, potrzebna będzie twarda soczewka kontaktowa. Możesz się zdecydować zarówno na soczewki, jak i okulary. Przy mniejszych wartościach wady, okulary będą praktyczniejszą opcją, ponieważ nosi się je tylko do nauki czy pracy przy komputerze. Mam również dobrą wiadomość dla tych, u których astygmatyzm występuje w wysokim stopniu. Jedną z najnowszych metod leczenia jest zabieg laserowy wykonywany na powierzchni oka. Oczywiście, kiedyś takie zabiegi również były dostępne, jednak metoda skrobania skalpelem po oku raczej odstraszała…
Wiele osób może sobie zadawać pytanie, co właściwie powoduje astygmatyzm – przyczyny mogą być zarówno genetyczne, jak i zupełnie niezależne od nas. W gruncie rzeczy nie masz na to wpływu, ponieważ zniekształcenie rogówki lub soczewki oka przeważnie jest skutkiem dziedziczenia. Niezależnie jednak od przyczyn astygmatyzmu, wadę tę należy korygować. Nieleczony może się pogłębiać, a także powodować zaczerwienienie oczu czy nawet zapalenie gałki ocznej.
Astygmatyzm a prowadzenie samochodu
Brak lub nieprawidłowa korekcja astygmatyzmu może utrudniać prowadzenie samochodu, szczególnie w nocy lub po prostu w gorszych warunkach jazdy. Jak już wcześniej wspominałem, to właśnie jako kierowca możesz wyczuć, że coś jest nie tak z Twoim wzrokiem. Podam przykład. Gdy jedziesz nocą, powinieneś wyraźnie widzieć wszystkie światła, z okrągłą poświatą wokół źródła. Natomiast osoba cierpiąca na astygmatyzm widzi wiele wiązek światła, które niekiedy nawet tworzą ze sobą kąt prosty.
Widzenie całej siatki świateł utrudnia jazdę i nawet samą możliwość skupienia się na prowadzeniu pojazdu. Wynika to właśnie z tego, że wiązka wpadająca do oka rozprasza się, co powoduje większe załamanie światła. Ratunkiem są oczywiście soczewki korekcyjne w postaci szkieł kontaktowych lub okularów korekcyjnych. To właśnie one przyczynią się do lepszej ostrości widzenia, jednak pamiętaj, by nosić je zawsze podczas jazdy. A jak to wygląda w przypadku badań lekarskich?
Jeśli masz znaczny astygmatyzm, to wysoce prawdopodobne, że będziesz miał wpisaną odpowiednią adnotację na prawie jazdy. Oznacza to, że gdy złapie Cię kontrola, a ty nie będziesz miał ani okularów na nosie, ani soczewek na oczach, to możesz dostać mandat. Warto więc korzystać z nich nie tylko w trosce o bezpieczeństwo swoje i innych (choć to oczywiście jest najważniejsze), ale także o własny portfel.
Pamiętaj, że astygmatyzm to wada, a nie choroba oczu. Każdą wadę można skorygować, jeśli nie za pomocą torycznych soczewek kontaktowych, to przy pomocy specjalistycznego zabiegu. Warto dbać o swoje oczy, zwłaszcza jeśli jesteś kierowcą. W końcu nie chcesz przecież stwarzać zagrożenia na drodze, czyż nie?
