Nieprzyjemne uczucie pieczenia po jedzeniu to nie tylko dyskomfort, ale także objawy, które mogą prowadzić do poważnych chorób i powikłań. Chcesz się dowiedzieć, co jeść przy zgadze i co zrobić, aby pozostała jedynie przykrym wspomnieniem? Pokażę Ci metody radzenia sobie z tym schorzeniem i opowiem trochę o tym, co jest jego przyczyną, a Ty będziesz mógł znowu cieszyć się jedzeniem bez troski o palący przełyk.
Zgaga – co to jest? Przyczyny i objawy
Zgaga to jednostka chorobowa, która objawia się nieprzyjemnym i bolesnym pieczeniem w układzie pokarmowym, zlokalizowanym zazwyczaj w okolicach mostka. Na pewno nie raz spotkałeś się z kimś z niewyraźną miną, kto swoje słabe samopoczucie tłumaczył uczuciem palenia w gardle. Najprawdopodobniej zmagał się ze zgagą.
Objawami zgagi jest cofający się w wyższe odcinki przewodu pokarmowego kwas żołądkowy, przeciwnie do ruchów perystaltycznych. Głównymi symptomami, poza palącym bólem w klatce piersiowej i nadbrzuszu, są kwaśny, słony posmak w ustach, uczucie ociężałości, nadmiernej sytości i wypełnienia w podbrzuszu, nudności oraz chwilowe ustępowanie objawów w górnej części przełyku zaraz po wypiciu płynów.
Skąd się bierze zgaga?
Zapytasz zapewne o źródło problemu? Jego przyczyną jest zjedzenie czegoś, co wywołuje refluks żołądkowy. Co jeść a czego nie przy zgadze? Produktami, które mogą wywołać refluks, są: napoje zawierające kofeinę, orzeszki ziemne, czekolada, ostre przyprawy, owoce i soki cytrusowe, pomidory oraz mięta.
Powodem, przez który dochodzi do nieprzyjemnego pieczenia, może być choroba refluksowa przełyku. Przy tym schorzeniu zwieracz ulega nadmiernej relaksacji, nie kurczy się i nie odcina pokarmowi ewentualnej drogi w górę przełyku, przeciwnie do ruchów perystaltycznych. Zwieracz staje się niewydolny i nie spełnia swojej podstawowej funkcji – kwas przedostaje się w górę, gdzie wrażliwe tkanki przełyku reagują na niego, powodując odczuwane przez Ciebie pieczenie. Badania wykazują, że w krajach rozwiniętych około 20% populacji zmaga się ze zgagą przynajmniej raz w tygodniu, a aż 10% cierpi przewlekle z powodu odczuwania palącego przełyku.
Mogłoby się wydawać, że zgaga to mało istotny problem, głównie drobny dyskomfort, jednak jeśli czujesz, że towarzyszy Ci ona dosyć często, zwróć się do lekarza. Nieleczone objawy mogą być bardzo przykre w skutkach i prowadzić do wielu poważniejszych schorzeń, np. nadżerki lub zwężenia przełyku oraz owrzodzenia czy niszczenia szkliwa, zębów i dziąseł. Kwas żołądkowy to nie przelewki a jego długi wpływ na nieodporne tkanki nie jest niczym potrzebnym w Twoim życiu.
Co ciekawe, zgaga jest objawem niezwykle często pojawiających się u kobiet ciężarnych. Pieczenie w przełyku wywołane jest rosnącym w brzuchu płodem, który zajmując coraz więcej miejsca, naciska na niektóre narządy, w tym żołądek, wypychając niestrawione pokarmy z kwasem w górę.
Ile trwa zgaga?
Atak zgagi, czyli objawy pojawiające się niedługo po zjedzeniu czegoś, co przyczynia się do uczucia pieczenia w przełyku, utrzymuje się zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut. Zgaga sama w sobie może nawracać po każdym posiłku. To bardzo ważny sygnał Twojego organizmu o tym, że powinieneś zainteresować się swoim zdrowiem. Stopień zaawansowania choroby refluksowej przełyku określa się skalą Savary-Millera, według której:
- 0 oznacza stan prawidłowy;
- 1 opisuje przekrwienie;
- 2 wskazuje na linijne nadżerki;
- 3 określa rozlane nadżerki;
- 4 symbolizuje zwężenie pozapalne.
Jak się pozbyć zgagi?
Zależnie od tego, jak często wraca do Ciebie palący problem, przy pojedynczych epizodach wystarczające może być wyeliminowanie niektórych składników z diety, szczególnie przed snem, aby ograniczyć pojawianie się zgagi. Jak leczyć zgagę? Przy nawracającym problemie stosuje się zobojętniające kwas żołądkowy leki, których działanie jest krótkotrwałe i raczej leczą skutek, a nie przyczynę.
Drugą grupą leków są tzw. inhibitory pompy protonowej, które blokują produkcję kwasu solnego w żołądku. W bardziej zaawansowanym stadium równie istotne są restrykcje w diecie, uwzględniające pokarmy, które wywołują u Ciebie uczucie zgagi.
Gdy zgaga przestaje być tylko nieprzyjemnym uczuciem po jedzeniu, a zamienia się w chorobę refluksową lub inne schorzenia, konieczne może być leczenie chirurgiczne, wykonując zabieg fundoplikacji Nissena. Obie metody – leczenia farmakologicznego i zabiegowego – są tak samo skuteczne w długim okresie.
Co jeszcze pomaga na zgagę? Jedna z metaanaliz potwierdza, że skuteczną metodą na zapobieganie zgagi jest uniesienie głowy w pozycji leżącej. Ćwiczenie nie jest w żaden sposób potwierdzoną metoda naukową, ale spróbować nic Cię nie kosztuje, a może wręcz pomóc. Poza tym istnieje wiele metod leczenia zgagi domowymi sposobami, które mogą wspierać ogólne leczenie lub ograniczać poważniejsze konsekwencje. Warto jednak pamiętać, że na pożar nie leje się wiadra wody, a leczenie powinno być miarodajne do schorzenia. Przy zgadze mogą pomóc napary ziołowe z kwiatów lipy, melisy i kopru.
Zgaga to całkiem ludzka rzecz, dlatego nie martw się o to, że dopadła akurat Ciebie. Pobędzie, popiecze, a Ty następnym razem nalejesz sobie tylko pół szklanki soku pomarańczowego, odpuścisz podwójnie ostry sos do kebaba albo będziesz wiedzieć, co robić, gdy zgaga przyjdzie w nocy. Istnieją metody na to, jak zlikwidować zgagę – jeśli nie domowymi sposobami, to suplementami. Gdy mimo obserwowania własnej diety i reakcji organizmu, zgaga towarzyszy Ci nieustannie, weź sprawy w swoje ręce. W końcu nie potrzebujesz w życiu więcej kwasu.
