Cholesterol jest jednym ze organicznych związków na temat którego powstało wiele opracowań i badań. Powszechnie są powielane mity, jakoby istniał „zły cholesterol”, który wyjątkowo jest predestynowany dla tworzenia blaszek miażdżycowych. Efektem tego są przesądy, że należy eliminować całkowicie cholesterol z diety. Z drugiej zaś strony obserwowane są głosy, zwłaszcza zwolenników diety ketogennej. Nawet znaczna podaż cholesterolu w diecie nie wpływała pozytywnie na wzrost ryzyka chorób serca, udarów mózgu i miażdżycy.
Cholesterol jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania
Cholesterol jest jedną z najważniejszych cząstek przyswajanych z pokarmem. To on buduje błony komórkowe, stabilizując ich prawidłową morfologię. Stanowi także podstawowy substrat dla produkcji hormonów, kortyzolu, hormonów płciowych i wielu innych związków o działaniu miejscowym. Cholesterol organizm może sam syntetyzować oraz pozyskiwać z pokarmem. Cząsteczki tłuszczu i cholesterolu korzystają ze specyficznych przenośników białkowych, które umożliwiają krążenie tych związków pomiędzy mięśniami, wątrobą, a przewodem pokarmowym. Jedną z tych cząsteczek jest LDL – zadaniem tej molekuły jest transport cholesterolu do tkanek obwodowych: serca, mięśni, gruczołów hormonalnych. Drugim z najważniejszych transporterów pozostaje HDL – odbiera ona tłuszcze i cholesterol występujący nadmiarze od tkanek obwodowych i transportuje je do wątroby, gdzie mogą być wydalone z żółcią.
Zły i dobry cholesterol
Powszechnie uznaje się cząsteczki LDL za zły, natomiast HDL za dobry cholesterol. Jest to swoiste uproszczenie wskazujące na to, dominacja której cząsteczki jest bardziej korzystna dla organizmu. Cząsteczki LDL w nadmiarze często krążą po krwioobiegu „bez celu” i tym samym mogą się osadzać na powierzchni śródbłonka naczyń krwionośnych i prowadzić do powstawania blaszki miażdżycowej. Blaszka miażdżycowa jest zbudowana z cholesterolu, komórek stanu zapalnego i tkanki łącznej. Powoduje ona zmniejszenie przekroju naczynia i prowadzić finalnie może do zamknięcia jego światła i wywołania poważnych powikłań. Miażdżyca prowadzi między innymi poprzez mechanizm niedokrwienia do zawału serca, udaru mózgu, impotencji oraz chromania przestankowego. Proces powstawania blaszki miażdżycowej jest wieloletni i często dodatnio skorelowany z nadciśnieniem tętniczym, paleniem tytoniu, brakiem aktywności fizycznej.
Zmiana stylu życia, a nie diety
Dieta bezpośrednio wpływa na ilość cholesterolu dostarczanego do organizmu. Nawet znaczne ograniczenie podaży tłuszczy wielonasyconych i cholesterolu w diecie nie będzie groźne, gdyż komórki wątroby mogą bez trudu syntetyzować większość potrzebnego organizmowi cholesterolu. Pierwotnym działaniem, zalecanym przez międzynarodowe towarzystwa kardiologiczne i klinicystów jest zmiana stylu życia – regularna aktywność fizyczna, racjonalna dieta, rzucenie palenia i ograniczenie spożycia alkoholu. W przypadku schorzeń o naturze genetycznej, jak hipercholesterolemia rodzinna, zaleca się w modyfikację stylu życia w połączeniu z leczeniem farmakologicznym.
One thought on “Czy cholesterol faktycznie jest zabójcą?”