Monopoly to gra znana każdemu. Choć ta planszówka ma ponad stuletnią historię, wciąż cieszy się ogromną popularnością. W sklepach znajdziesz zarówno klasyczne wersje Monopoly, jak i specjalne oraz tematyczne wydania. Poznaj mało znane ciekawostki dotyczące gry, która na całym świecie sprzedała się w nakładzie aż 275 milionów egzemplarzy!
Kto tak naprawdę wymyślił grę Monopoly?
Popularna planszówka z hukiem weszła do kultury masowej i stała się symbolem inwestycyjnej zabawy, w której każdy może sprawdzić swój ekonomiczny instynkt oraz kapitalistyczny spryt. Choć gra planszowa cieszy się ogromnym zainteresowaniem, mało kto zna historię jej powstania.
Fani gry Monopoly powinni wiedzieć, że powstała ona na bazie innej planszówki. Pierwowzorem dla The Monopoly było Landlord’s Game. Ta mniej znana gra została zaprojektowana przez Elizabeth Magie już w 1903 roku. Zasady planszówki opierały się na inwestycjach, sprzedaży, a także gospodarowaniu zdobytym inwentarzem i nakładaniu podatków na resztę graczy. Rok po zaprojektowaniu gry Magie opatentowała pomysł, a dwa lata później twórczyni samodzielnie wydała pierwszą edycję swojej autorskiej planszówki. Gra nie stała się jednak popularna.
Kilkadziesiąt lat później (w 1933 roku) grę poznał Charles Darrow, który po raz pierwszy zagrał partię Landlord’s Game u swojego przyjaciela na kolacji. Mężczyzna zafascynował się ciekawą formą planszówki i poprosił znajomego o spisanie jej zasad. Darrow wyczuł świetną okazję do zarobienia pieniędzy na mało znanej rozrywce i wykorzystał zasady gry do celów sprzedażowych. Mężczyzna zaprojektował nową planszę, ale pozostał przy starej formule rozgrywki – tak właśnie powstała pierwsza, oficjalna wersja Monopoly.
Charles Darrow pognał z pomysłem do inwestorów i podając się za twórcę planszówki, postanowił sprzedać patent na grę. Szybko znalazł zainteresowanie Parker Brothers, czyli jednego z najbardziej znanych amerykańskich producentów zabawek. Firma postanowiła wykupić prawa autorskie do gry i zacząć masową produkcję potencjalnego hitu branży rozrywkowej. Zanim jednak firma Parker Brothers wprowadziła planszówkę do sprzedaży, odkryła zatajone przez Darrowa informacje dotyczące jego gry. Wydawca postanowił więc wykupić prawa do patentu również od Lizzie Magie. Dopiero później, w 1935 roku, firma zaczęła sprzedawać planszówkę.
Edukacyjna idea Monopoly
Nauka poprzez zabawę to świetna metoda edukacyjna znana od wielu lat. Jej tropem postanowiła pójść także twórczyni gry znanej dzisiaj pod nazwą Monopoly. Koncepcja planszówki powstała w głowie Elizabeth Magie nie z byle jakiego powodu. Swoją grą kobieta chciała w przystępny sposób pokazać zwykłym ludziom zalety i wady różnych ustrojów gospodarczych. Landlord’s Game miało za zadanie pokazać, że monopolizacja rynku może być niebezpiecznym zjawiskiem i jest zdecydowanie mniej opłacalna niż system, który nagradza pojedyncze jednostki. Dodatkowo projektantka gry chciała wypromować ekonomiczne teorie Henry’ego George’a, a w szczególności georgizm, znany też jako ruch jednolitego podatku.
Pierwowzór brand hero gry Monopoly
Z pewnością większość osób kojarzy charakterystyczny wizerunek bohatera Monopoly. Obraz mężczyzny z białym wąsem, a także czarnym cylindrem, muszką oraz garniturem z powodzeniem przesiąknął do kultury masowej i świadomości jej licznych odbiorców. Popularny staruszek zdobiący pudełka i plansze Monopoly nosi miano Rich Uncle Pennybags lub też po prostu Monopoly Man czy Mr. Monopoly. Choć praktycznie wszyscy znają bohatera planszówki, to nie każdy wie, że popularny brand hero jest zainspirowany rzeczywistą postacią. Kogo przedstawia Mr. Monopoly?
Bohater z planszówki to ucieleśnienie znanego amerykańskiego finansisty – Johna Pierponta Morgana. Mężczyzna ten był jednym z największych biznesmenów przełomu XIX i XX wieku. Kreacja rekina biznesu o grubym portfelu była całkiem trafnym wyborem na bohatera gry dotyczącej monopolu i szeroko pojętej tematyki ekonomicznej.
Skąd pomysł na oryginalne pionki do Monopoly?
Jeśli choć raz w życiu grałeś w Monopoly, z pewnością zwróciłeś uwagę na niespotykane pionki. W oryginalnej wersji Monopoly gracze poruszają się pomiędzy nieruchomościami za pomocą elementów takich jak cylinder, naparstek, żelazko, torebka, koń na biegunach, samochód, latarnia czy też but. Skąd pomysł na takie nietypowe, a nawet nieco cudaczne pionki?
Figurki do oznaczenia położenia graczy Monopoly powstały dzięki inwencji twórczej siostrzenicy Charlesa Darrowa. Kiedy mężczyzna zastanawiał się nad formą pionków, dziewczynka zasugerowała, że w roli znaczników świetnie sprawdzą się elementy z jej bransoletki. Darrow chętnie przystał na ten pomysł i wprowadził go w życie.
Twórca Monopoly pewnie nie przewidział tego, że pomysł jego siostrzenicy w przyszłości będzie idealny dla marketingowych zabiegów związanych z grą. Niejednolita forma pionków współcześnie została wykorzystana do wprowadzania nowych wersji unikalnych figurek. Na rynku można więc dostać wersje Monopoly ze znacznikami nawiązującymi do atrybutów różnych znanych postaci z filmowych klasyków.
Wkład Monopoly w II wojnę światową
Czy Monopoly i jeden z największych światowych konfliktów zbrojnych mogą mieć ze sobą coś wspólnego? Okazuje się, że tak. Popularna planszówka miała swój niewielki wkład w działania wojenne. Znana gra zdołała pomóc w ucieczce brytyjskim jeńcom wojennym, którzy byli przetrzymywani w Niemczech. W jaki sposób Monopoly przyniosło wsparcie Brytyjczykom?
Na kilka lat przed wybuchem II wojny światowej firma Parker Brothers zaczęła udzielać licencji na produkcję popularnej gry przedsiębiorstwom spoza Stanów Zjednoczonych. W Wielkiej Brytanii wytwarzaniem lokalnej wersji Monopoly zajęła się spółka John Waddington Ltd. To właśnie do tej firmy w 1941 roku zgłosiły się brytyjskie Tajne Służby Wywiadowcze, znane jako MI6. Przedstawiciele państwowych organów zlecili producentowi gier stworzenie specjalnej edycji dla jeńców więzionych przez nazistów.
W pudełkach nadzwyczajnej wersji gry miały znaleźć się elementy takie jak prawdziwe banknoty, kompasy, rzeczywiste mapy oraz inne przedmioty przydatne do ucieczki. Tak przygotowane planszówki dotarły do więźniów poprzez ręce fejkowych organizacji charytatywnych stworzonych przez brytyjskie służby na potrzeby tej niecodziennej akcji ratunkowej.
Dziwne rekordy ustanowione przez graczy Monopoly
Minęło już wiele lat, odkąd Monopoly pojawiło się na rynku. Na przestrzeni tego czasu zostało ustanowionych kilka nietypowych rekordów związanych z długością grania tę planszówkę. Każdy, kto choć raz próbował dobrnąć do końca gry, wie, że rozgrywka czasami trwa naprawdę długo. No dobra, ale długo to znaczy ile, 3-4 godziny? No niech będzie – maksymalnie 5?
Okazuje się, że rekordowa rozgrywka trwała o wiele dłużej. Aktualny producent Monopoly (Hasbro) podaje, że najdłuższa zapisana gra ciągnęła się aż przez 70 dni z rzędu! Oryginalne rekordy ustanowili też gracze, którzy zdecydowali się na rozgrywkę w bardzo nietypowych warunkach. Najdłuższe rozgrywki odbywały się m.in. w wannie czy też w domku na drzewie (aż 286 godzin). Łazienkowi rekordziści spędzili nad planszą 99 godzin.
Monopol kontra socjalizm
Jeśli znasz ogólne podstawy ekonomii i głównych systemów gospodarczych, z pewnością wiesz, że w monopolizacja jest na bakier z ideami socjalizmu. Dziś ten ustrój występuje już w niewielu państwach. Jednak w XX wieku, gdy gra ujrzała światło dzienne, socjalistycznych republik było na świecie całkiem sporo. Do ciekawostek należy zaliczyć fakt, że gra Monopoly nie miała łatwego żywota w państwach kierujących się zasadami socjalizmu. Władze ZSRR, Chin czy też Kuby oficjalnie zakazały produkcji oraz rozpowszechniania planszówki.
Mistrzowska rozgrywka w Monopoly
Planszówkowe inwestycje, fundusze, gotówka czy płacenie czynszu wciągają na różnych poziomach zaawansowania. Niektórzy grają w Monopoly dla rozrywki, a inni wręcz dla sportu. Najbardziej zaawansowani gracze mogą zaprezentować swoje strategiczne umiejętności podczas mistrzostw Polski, a nawet świata! Międzynarodowe zawody organizowane są z przerwami już od 1973 roku. Równolegle do światowych turniejów w wybranych latach urządzane były także mistrzostwa USA.
Ostatnie poważne rozgrywki w planszówkę miały miejsce w 2015 roku, a ich zwycięzcą został Nicolo Falcone. Włoch wygrał przy tym 20 580 dolarów, czyli dokładnie taką samą ilość gotówki, jaka jest zawarta w zestawie Monopoly. Oprócz nagrody pieniężnej Falcone zyskał też tytuł oficjalnego mistrza Monopoly oraz najlepszego gracza na świecie. Kiedy będzie szansa na odebranie mu miana eksperta Monopoly? Mistrzostwa świata w tę grę zamierzano zorganizować w 2021 roku, ale plany zostały odwołane ze względu na sytuację z koronawirusem. Nowa data zawodów, niestety, nie została jeszcze wyznaczona.
