Aparat słuchowy to jeden z tworów technologii, dzięki któremu można nieco oszukać organizm i zwalczyć jego niedołężności. To rozwiązanie nie tylko dla osób starszych, których słuch słabnie z wiekiem. Aparat słuchowy to szansa na prawidłowy rozwój dzieci, które rodzą się z problemami z tym zmysłem.
Aparat słuchowy – budowa i działanie
Aparat słuchowy najprościej można określić urządzeniem, dzięki któremu osoba z niedosłuchem może niemal w pełni korzystać ze zmysłu. Dzieje się tak przez szereg układów elektronicznych, które wzmacniają głośność dźwięków docierających do ucha. Budowa aparatu słuchowego jest moim zdaniem dość prosta, składa się z:
mikrofonu;
wzmacniacza;
słuchawki.
Dzięki tym elementom do ucha trafiają pobrane przez mikrofon fale dźwiękowe. Są zmieniane na sygnał elektroakustyczny, który trafia do słuchawki umiejscowionej w pobliżu błony bębenkowej, a wzmacniacz nasila cały przekaz. Miniaturyzacja urządzeń pozwoliła na tworzenie układów, które są praktycznie niewidoczne z zewnątrz i wygodne w noszeniu.
W przeszłości zamiast aparatów stosowano różne inne przedmioty, które miały poprawić słyszalność dźwięków z zewnątrz. Służyły do tego specjalne tuby, węże słuchowe, czy wibrafon. Pierwsze nowoczesne aparaty były duże i ciężkie oraz nie posiadały wzmacniacza. Wraz z postępem technologicznym wyeliminowano wszystkie te problemy.
Dzisiejsze aparaty słuchowe są w stanie wyodrębnić i rozróżnić wyłapywane dźwięki; wychwytać różnice np. między mową a dźwiękami z ulicy i są w stanie wytłumić zbędny szum, wyostrzając słyszenie tego, co jest mową. Działają niemal tak, jak słuchawki tłumiące dźwięki z otoczenia – hałas w komunikacji miejskiej jest niesłyszalny, a Ty możesz bez zakłóceń cieszyć się płynącą do Twojego ucha muzyką.
Aparat słuchowy – dla kogo?
Rehabilitacja słuchu może być niezwykle skuteczna, pod warunkiem że zostanie właściwie zastosowana. Aparaty słuchowe są szczególnie polecane dla osób, które zmagają się niedosłuchem (zarówno na niskim, jak i zaawansowanym poziomie). Niestety, Polacy zgłaszają się po aparat u w późnym stadium niedosłuchu. Niesie to ze sobą szereg konsekwencji.
Główny problem stanowi przyzwyczajanie się mózgu do pogłębiającego się niedosłuchu, co w konsekwencji prowadzi do upośledzenia rozpoznawania mowy. Osobami, które najbardziej skorzystają z aparatu słuchowego, są te w początkowym i średnim stadium niedosłuchu, który sięga do 65 dB.
Kolejna grupa to dzieci, u których rozpoznano wady słuchu. Zignorowanie problemu może być tragiczne w skutkach i powodować nie tylko problemy ze słyszeniem, ale także wady wymowy, opóźnienie w rozwoju i izolację.
Aparat zostaje dobrany po dokładnym wywiadzie medycznym, który przeprowadza laryngolog. Jednym z badań decydujących jest wziernikowanie ucha czyi otoskopia. Kolejnym etapem jest badanie słuchu, w specjalnie wykonanej i przygotowanej do tego kabinę ciszy. Końcowym etapem est udanie się do protetyka słuchu, który na podstawie wyników badań wykonuje indywidualnie dobrany aparat słuchowy, pod względem ustawień, programów oraz kształtu. Aparat zostaje przygotowany na podstawie wykonanego odlewu ucha, zgodnie z którym kształtuje się urządzenie.
Kiedy aparat słuchowy nie pomaga?
Zdarzają się przypadki, w których aparat słuchowy nie poradzi sobie i będzie bezużyteczny w walce z brakiem słuchu. Główne przypadki dotyczą dużego i głębokiego niedosłuchu (>65 dB), a także głuchoty. Technologia, na której opiera się działanie aparatu słuchowego, jest po prostu za słaba na takie schorzenia.
Rozwiązaniem stosowanym już od kilkudziesięciu lat są implanty słuchowe. Wszczepiane na stałe urządzenie pozwala na przywrócenie zmysłu, jednak trzeba się liczyć z kosztami takiego zabiegu. Może on takę zostać wykonany na NFZ.
Aparaty słuchowe rodzaje
Jednym z popularniejszych rodzajów aparatów słuchowych są ITE, czyli noszone w kanale słuchowym i dostosowane do indywidualnych potrzeb osoby niedosłyszącej. Niektóre z nich mieszczą się głęboko w kanale słuchowym (aparat całkowicie wewnątrz kanałowy CIC), inne są umiejscowione bliżej ucha zewnętrznego (aparat niewidoczny w kanale (IIC). Są to rodzaje najbardziej dyskretnych aparatów.
Aparaty słuchowe można także podzielić ze względu na sposób nagłaśniania dźwięków. Aparaty analogowe charakteryzują się tym, że wszystkie dźwięki docierające do mikrofonu są wzmacniane w taki sam sposób. Lepiej słychać i hałas miasta i ludzki głos. Niekiedy mogą być zaprogramowane w taki sposób, aby zmienić ustawienia zależnie od środowiska, w jakim się przebywa. Odpowiedni program włącza się właściwym przyciskiem na urządzeniu. Są one coraz mniej popularne i wypierane przez inne rodzaje, takie jak cyfrowe aparaty słuchowe.
Działają podobnie jak aparaty analogowe, z tą różnicą, że przekształcają fale dźwiękowe w sygnał cyfrowy, przez co do ucha dociera dokładnie powielony dźwięk z zewnątrz. Wszczepione w urządzenie chipy analizują dźwięk docierające z otoczenia – mowę, hałas i szum. Dzięki bardziej zaawansowanym rozwiązaniom Istnieje lesza analiza wychwytywanych fal dźwiękowych, a co za tym idzie lepsza praca całego urządzenia. Są w stanie wzmocnić poszczególne dźwięki, inne wyciszyć, co poprawia jakość słuchania. Możliwe jest ich programowanie, a przez większą dokładność dopasowanie może być o wiele lepsze dla każdego indywidualnego użytkownika. Jest to technika, na której opiera się większość obecnie wykorzystywanych aparatów.
Aparaty słuchowe cena
Aparaty słuchowe charakteryzują się dość dużym zróżnicowaniem cenowym. Najtańsze urządzenia mogą kosztować około 1000 złotych, jednak trzeba się liczyć z wydatkami nawet do kilkunastu tysięcy. Dużo zależy od modelu oraz rodzaju jego zaawansowania. Ważną kwestią jest jakość użytych materiałów, a także dodatkowe funkcje jak np. wbudowane tryby wychwytywania dźwięków. Cena uwzględnia także wygodę noszenia oraz łatwość w zmienianiu programów. Niektóre mogą być sterowane za pomocą aplikacji telefonicznej. Istotne jest także, czy pacjent zmaga się z niedosłuchem w jednym uchu, czy w obydwu kanałach, ponieważ wtedy niezwykle istotną funkcją aparatu słuchowego jest synchronizacja między urządzeniami.
Bezpłatne aparaty słuchowe – jakie warunki należy spełnić?
W Polsce dostępna jest możliwość refundacji aparatu słuchowego. Możliwość otrzymania urządzenia na NFZ dotyczy osób w każdym wieku, jednak jego przyznanie zależy od stopnia niedosłuchu:
do 26 r.ż. – powyżej 30 dB;
powyżej 26 r.ż. – powyżej 40 dB.
W niektórych przypadkach możliwe jest dofinansowanie na poziomie 100%. Osoby, które korzystają z pomocy Państwowego Funduszu Osób niepełnosprawnych, mają szanse na otrzymanie dodanych funduszy na zakup aparatu od MOS-u lub PCPR-u.
Aparat słuchowy to szansa na powrót do możliwości używania wszystkich pięciu zmysłów, a także okazja do tego, aby przywrócić słuch do sprawności, gdy zaczyna niedomagać. Dzięki dofinansowaniom posiadanie urządzenia jest o wiele bardziej dostępne i przystępne, ze względu na możliwość nawet 100% refundacji. Ograniczenia wynikające z braku słuchu są nie tylko uciążliwe, ale także prowadzą do silne izolacji z życia codziennego osób niesłyszących, co niesie za sobą wiele negatywnych skutków wymiarze społecznym i zdrowia psychicznego osób z niepełnosprawnością.