Drony zdobyły w ostatnich latach dużą popularność. Nic dziwnego, ponieważ obserwowanie świata z lotu ptaka jest niezwykle satysfakcjonujące. Co więcej, dzięki dronowi można stworzyć piękne zdjęcia i filmy. Przed jego zakupem konieczne jest jednak poznanie dotyczących ich regulacji prawnych. Warto też wiedzieć, gdzie odbyć swój pierwszy lot i jakiego drona wybrać na początek. Jeśli przymierzasz się właśnie do kupna drona, mój tekst ułatwi Ci postawienie pierwszych kroków w tym jakże miłym hobby.
Drony a przepisy prawa
Co warto wiedzieć, nim kupi się swojego pierwszego drona? Przede wszystkim oczywiście trzeba znać lokalizację rosyjskiej bazy lub składu amunicji. Domyślam się jednak, że nie o porady dotyczące Bayraktarów Ci chodzi. Niezależnie jednak od tego, czy dron ma służyć do bombardowania pozycji wroga, czy wykonywania niezapomnianych ujęć z wakacji, niezbędne jest zdobycie uprawnień do jego obsługi. Choć może wydawać się, że dron to tylko niewinna elektroniczna zabawka, w świetle prawa jest bezzałogowym statkiem powietrznym.
Gdzie zdobyć uprawnienia na drona?
Jako pojazd, który wchodzi w regulowaną przestrzeń powietrzną, dron podlega przepisom Unii Europejskiej. W Polsce za ich wdrożenie odpowiada zaś Urząd Lotnictwa Cywilnego. Instytucja ta nadaje również uprawnienia poświadczające znajomość obsługi drona. Ich zdobycie możliwe jest po odbyciu szkolenia teoretycznego i praktycznego.
Zasada, jaka tu obowiązuje, jest podobna do tej znanej z kursów prawa jazdy. Najpierw należy samodzielnie znaleźć ośrodek, który przygotowuje do egzaminu. Po odbyciu kursu należy zgłosić chęć przystąpienia do egzaminu do ULC, wypełniając formularz zgłoszeniowy na jego stronie internetowej. Po jego zakończeniu dron należy zarejestrować w bazie urzędu. Każdy egzemplarz może być wpisany do bazy danych tylko w jednym kraju Unii Europejskiej.
Jak wygląda kurs na operatora drona?
W przeciwieństwie do kursu prawa jazdy tu nauka trwa zdecydowanie krócej. Szkolenie na operatora drona trwa zwykle trzy dni. Dwa pierwsze to kilkugodzinne sesje nauki teoretycznej. Zazwyczaj nie odbywają się w formie stacjonarnej, ale e-learningowej. Ostatni dzień jest przeznaczony na szkolenie praktyczne. Z oczywistych przyczyn czas ten trzeba poświęcić na przyjście do ośrodka szkoleniowego, by nauczyć się dronem latać.
Ile kosztuje kurs obsługi drona?
Szkolenie na operatora drona nie jest niestety tanie. Nawet w przypadku małych dronów (do 4 kg wagi), jest to koszt mniej więcej taki, jak wydatek na kurs prawa jazdy. Zwykle jest to więc nieco poniżej 2 tys. zł. Każda dodatkowa godzina również kosztuje podobnie, czyli około 100 zł. Co więcej, im cięższy jest dron, tym większy jest to wydatek.
Jako ciekawostkę podam jeszcze, że szkolenia z obsługi dronów profesjonalnych są jeszcze droższe. Uprawnienia do obsługi maszyny wykorzystywanej np. przez ratowników górskich kosztują nawet 3 – 4 tys. zł. Kurs latania dronem wykonującym opryski na polach uprawnych może uszczuplić portfel nawet o kilkanaście tysięcy złotych.
Jak obsługiwać drona?
Wysokie ceny szkoleń na operatorów dronów sprawiają, że większość ludzi nie zdobywa takich uprawnień. Myślę, że mało kto jest w ogóle świadom tego, że prawko na drony w ogóle istnieje. Jeśli dodamy do tego fakt, że latanie rekreacyjną wersją takiej maszyny nie jest zbyt trudne, nie dziwi mnie zupełnie, że takie kursy nie są przesadnie popularne.
Konfiguracja aplikacji
Jeśli producent stworzył aplikację do obsługi drona, zacząć należy właśnie od jej pobrania. Nie jest to w żaden sposób fanaberia. To właśnie w niej można ustalić wszystkie parametry, dzięki którym lot maszyny będzie bezpieczny i zgodny z prawem. W tym drugim przypadku chodzi mi o maksymalną wysokość, na jakim dron będzie latał. W Polsce górny pułap to 150 m.
Niezbędne jest też ustawienie wysokości lotu na autopilocie. Funkcja ta pozwala wrócić maszynie w przypadku utraty zasięgu z antenami w kontrolerze lub w momencie wyczerpywania się akumulatora. Rozładowaniu ogniwa najlepiej jednak zapobiec wcześniej, ustawiając w aplikacji przypomnienia o wyczerpywaniu się energii.
Poszczególne funkcje, które tu wymieniłem, to tylko przykłady. W zależności od modelu mogą być one dostępne lub nie. Większa ich liczba występuje oczywiście w droższych modelach.
Wybór miejsca do latania
Po skonfigurowaniu aplikacji pozostaje znaleźć odpowiedni teren do lotu. Dla początkującego droniarza najlepiej byłoby udać się w miejsce maksymalnie płaskie i pozbawione drzew. Z równej ziemi łatwiej jest wystartować. Brak wystających konarów eliminuje z kolei ryzyko zahaczenia o nie śmigłami. Manewrowanie między gałęziami jest po prostu zbyt trudne dla nowicjuszy.
Miejsce to powinno być też dość odludne. Latanie dronem nad ludźmi i zwierzętami nie jest polecane osobom, które dopiero uczą się obsługi takiej maszyny. W razie utraty kontroli nad nią istnieje ryzyko zrobienia komuś krzywdy. Co więcej, na odległej łące spotkanie stróżów prawa pytających o prawko na drona, jest mało prawdopodobne.
Przygotowanie do lotu
Pierwszą rzeczą, którą trzeba zrobić to włożenie smartfona do uchwytów w kontrolerze. Zwykle to wystarcza, by uruchomiła się aplikacja do sterowania dronem. Następnie konieczne jest właściwe ustawienie anten. Początkujący operatorzy powinni wiedzieć, że sygnał wysyłany jest z ich boków, a nie czubka. Niewłaściwy kierunek ustawienia anten będzie skutkował dużo krótszym zasięgiem drona.
Kolejnym krokiem jest postawienie maszyny w miejscu startu. Jeśli uda Ci się znaleźć płaski teren, możesz umieścić drona bezpośrednio na ziemi. Gdy takiej możliwości nie ma, równą powierzchnię trzeba stworzyć samemu. Wystarczy postawić dron np. na kawałku kartonu. Najlepiej, żeby był on dość duży. Na większej powierzchni będzie Ci łatwiej wylądować.
Nie można zapominać też o pogodzie. Latanie dronem przy silnym wietrze to zły pomysł, nawet gdy już umie się nim sterować. W przypadku nowicjuszy ma to jeszcze większe znaczenie. Jeżeli warunki atmosferyczne są optymalne, pozostaje uruchomić silniki odpowiednim gestem na kontrolerze. Może nim być np. przechylenie obu drążków do tyłu. O tym, co dokładnie trzeba zrobić, trzeba przeczytać w instrukcji.
Pierwszy lot dronem
Tak jak wspomniałem, obsługa drona nie jest trudna. Zwrócenie przeze mnie uwagi na wybór obszaru o równej powierzchni, a do tego bez drzew, ludzi i zwierząt ma na celu jedynie uświadomienie, że za pierwszym razem warto uważać na siebie, innych i samą maszynę. Mimo wszystko zawsze trzeba liczyć się z tym, że coś może pójść nie tak.
Po starcie nie polecam sprawdzania maksymalnych możliwości drona. Na początek lepiej jest wyczuć sposób obsługi kontrolera. Dobrze jest więc zacząć od używania drążków pojedynczo. Najpierw pokierować lewym we wszystkie kierunki, a następnie prawym. Później trzeba przejść do manipulowania oboma drążkami naraz. Cały czas dron powinien znajdować się w niewielkiej odległości od Ciebie.
Po kilku chwilach możesz pokusić się o lot na niskim pułapie na niewielką odległość. Początkującemu operatorowi drona maszyna nie powinna uciec z zasięgu wzroku. Owszem, jego pozycję wskaże aplikacja na smartfonie. Podczas pierwszego użycia drona lepiej jednak traktować ją jako źródło komend dla samej maszyny (np. właśnie pułapu powrotu na autopilocie). Dzięki zapamiętanym ustawieniom dron po prostu nie odleci zbyt daleko i wysoko. Ty, jako świeżo upieczony adept, patrz się na swoją maszynę. Dzięki temu będziesz wiedział, jak manewruje w czasie lotu.
Dalsza nauka latania dronem to już mieszanka własnego doświadczenia i wskazówek innych miłośników tej rozrywki. Na szczęście wielu z nich z chęcią dzieli się swoją wiedzą. Wiele trików oraz tajników obsługi poszczególnych modeli dronów znajdziesz na YouTube. Nie brak też blogów osób prywatnych i dystrybutorów dronów z cennymi wskazówkami, jak latać dronem.
Przeznaczenie drona
Wiele tysięcy złotych kosztują nie tylko kursy obsługi dronów, ale również one same. Z tego względu, przed zakupem, warto odpowiedzieć sobie na pytanie, do czego ma on służyć. Wszak ceny tego typu maszyn zaczynają się od około 100 złotych, a kończą na kilkudziesięciu tysiącach w polskiej walucie.
Dron dla początkującego pilota
Co ja bym Ci polecił na początek? Właśnie coś taniego. Nie oszukujmy się, podczas nauki latania pewnie go trochę poobijasz. Szkoda by było ćwiczyć na naprawdę dobrym (i drogim) sprzęcie. Nie oznacza to jednak, że chcę Ci rekomendować najtańsze maszyny. One często nie mają kamer, więc po nauce latania nie zdadzą się do niczego. Często nie mają też aplikacji. Jeśli zaś mają dodatkowe oprogramowanie, jest ono ubogie, a obsługa mało intuicyjna. Myślę, że rozsądnym kompromisem dla nowicjusza jest wydanie na drona około 500 zł.
Dron dla początkującego pilota
Jako że apetyt rośnie w miarę jedzenia, później zechcesz zapewne latać szybciej, dalej i dłużej. Będziesz też chciał robić lepsze zdjęcia. W takiej sytuacji nie pozostaje nic innego jak kupno lepszego i droższego modelu. W tym przypadku też bym jednak nie przesadzał. Jeśli nie jesteś profesjonalistą (np. fotografem), to nie widzę sensu kupowania drona uzbrojonego w doskonałe, ale bardzo drogie obiektywy i inne bajery. W przedziale cenowym 1000 – 3000 zł bez problemu znajdziesz naprawdę dobrą maszynę.
Dron dla profesjonalisty
Inaczej sytuacja wygląda, jeśli potrzebujesz drona do celów profesjonalnych. W tym przypadku nie jestem jednak w stanie Ci niczego polecić. Wszystko zależy bowiem od tego, do czego dron jest Ci potrzebny (do profesjonalnej fotografii, nagrywania reklam, oprysków pola itd.). O oceny poszczególnych modeli najlepiej spytać specjalistów z danej branży. Możesz też poczytać recenzje i fora internetowe.
To, jakiego drona ostatecznie kupisz, będzie zależeć też od zasobności Twojego portfela. W segmencie dronów profesjonalnych poprzeczka cenowa zawieszona jest niezwykle wysoko. Choć do Bayraktara im jeszcze daleko, to i tak ceny na poziomie 50 czy 60 tys. złotych zwalają z nóg. Pamiętaj też, że komercyjne używanie dronów wymaga zdobycia licencji UAVO. Ją także wydaje Urząd Lotnictwa Cywilnego.
Parametry drona
Poprzedni akapit niejako wywołuje ten, w którym pora opisać konkretne parametry techniczne dronów. Niektóre z nich będą ważne jedynie dla profesjonalistów. Nie brak jednak też takich, które są istotne niezależnie od przeznaczenia maszyny.
Zasięg
Możliwość monitorowania jak największej połaci terenu jest konieczna, by pilotowanie dronem nie ograniczało się do latania w kółko przed nosem operatora. Krótki zasięg ogranicza ponadto możliwość robienia pięknych zdjęć odległych obiektów i kręcenia filmów z nimi w roli głównej. Nie zawsze przecież da się gdzieś podejść.
Z tego względu odradzałbym zakup drona o zasięgu do np. 250 m. Lepiej wybrać model, który może polecieć ze 2 – 3 km. To i tak niewiele w porównaniu do dronów profesjonalnych. Te mogą oddalić się nawet o 6 – 7 km od operatora.
Stabilność lotu
Parametr ten jest równie istotny, jak zasięg. Nawet najlepsza matryca na nic się bowiem nie zda, jeśli dron nie będzie zdolny do zawisania w powietrzu. Maszyna będzie się wówczas przemieszczać w górę, dół i na boki, co pogorszy jakość zdjęć. Na ten element specyfikacji powinieneś zwrócić szczególną uwagę, gdy planujesz zakup drona do nieco bardziej profesjonalnych zastosowań.
Na stabilność lotu wpływ ma również waga i związana z nią ilość śmigieł. Drony mają ich dwa, cztery, sześć lub osiem. Im cięższa jest maszyna, tym więcej ich potrzeba. Zazwyczaj jedna lub dwie pary śmigieł wystarczają, by zachować odpowiedni balans podczas lotu. Drony służące do rozrywki nie są bowiem przesadnie ciężkie.
Gimbal
Przyjemne dla oka zdjęcia i filmy mogą być jeszcze lepsze, gdy będą zrobione bez drgań. Przed zakupem drona zwróć więc uwagę na obecność gimbala. W najtańszych modelach nie ma go w zestawie, lecz trzeba nabyć go osobno. Nawet jeśli jest, niekoniecznie może obracać się w różnych kierunkach.
Dobre drony mają gimbale 3-osiowe. Oznacza to, że minimalizują one drgania w trzech płaszczyznach – pionie, poziomie i dookoła w 360°. Tańsze modele mają niekiedy gimbale 2-osiowe. Choć nieco gorsze, również są w stanie zapewnić satysfakcjonującą stabilność.
Jakość i format zdjęć
Stabilizacja obrazu jest niezbędna, ale sama w sobie nie zapewni pięknych zdjęć. Do tego potrzebna jest odpowiednio duża i szczegółowa matryca. W tym przypadku trzeba zwrócić uwagę na te same parametry, które są ważne podczas wybierania dobrego, fotograficznego smartfona.
Matryca aparatu powinna być przede wszystkim odpowiednio duża. Ładne zdjęcia zapewni obiektyw o 1-calowej matrycy. Nie brak oczywiście lepszych aparatów. W segmencie konsumenckim raczej jednak nie są spotykane.
Kolejnym ważnym elementem specyfikacji technicznej jest jasność przysłony. Zasada jest prosta – im jaśniejsza, tym lepiej. Z tego powodu lepiej wybrać dron z aparatem o przysłonie np. f/1.8 niż f/2.2. Nie bez znaczenia jest też liczba megapikseli. Ta jednak, jak wiemy, bywa też przeceniana.
Dostępne formaty zdjęć to z kolei coś, co zainteresuje przede wszystkim zawodowych fotografów i grafików. Wiele modeli dronów może zapisywać fotografie w formacie RAW. Dzięki niemu łatwiej jest obrabiać zdjęcia. Jeśli tego nie robisz, powszechne standardy JPG i JPEG w zupełności Ci wystarczą.
Rozdzielczość wideo i FPS
Jakość nagrywanych filmów to kolejny z parametrów, który jest uzależniony od przeznaczenia drona. Jeśli efektami swoich nagrań zamierzasz dzielić się wyłącznie z rodziną i znajomymi, np. udostępniając materiały w mediach społecznościowych, w zupełności wystarczy Ci dron nagrywający w jakości Full HD. Niższa jakość nie zużyje tak szybko zasobów karty pamięci, a przy tym nagrania nadal będą wyglądać bardzo dobrze.
Jeśli filmy masz jednak zamiar edytować, wybierz drona nagrywającego w 4K. Obróbka wideo wiąże się ze zmniejszeniem rozdzielczości nagrania. Lepiej więc schodzić z pułapu 4K niż Full HD, narażając się tym samym na stworzenie mniej wyraźnego obrazu.
Inaczej niż z rozdzielczością jest w przypadku liczby klatek na sekundę (ang. frames per second, FPS). Tu sprawa jest prosta – im więcej FPS, tym płynniejsze filmy. Kręcenie materiału podczas niezbyt szybkiego lotu nie wymaga wielkiej płynności. Wartość 30 FPS w zupełności wystarczy do stworzenia płynnego nagrania.
Gdy jednak lecieć będziesz szybko, niezbędne będzie 60 FPS. Większa liczba klatek przydaje się też podczas nagrywania z wykorzystaniem efektów specjalnych. Przykładem jest efektowne slow motion, czyli wideo w zwolnionym tempie.
Dodatkowe funkcje
Specjalne funkcje drona mogą poprawiać zdolność lotu drona, jak i jego możliwości fotograficzne. Jednym z lepszych dodatków jest czujnik przeszkód. Dzięki niemu nawet niewprawiony jeszcze w sterowaniu operator może być niemal pewien, że jego cennej maszynie nic się nie stanie. Użytecznym dodatkiem jest też wspomniany już autopilot kierujący drona z powrotem do miejsca startu.
Stworzenie wyjątkowej fotografii lub filmu jest łatwiejsze dzięki np. przybliżeniu optycznemu. W przeciwieństwie do cyfrowego odpowiednika jest ono bezstratne. Dzięki temu nawet odległe miejsca można wyraźnie uchwycić na zdjęciu lub nagraniu.
Przydatna jest też funkcja podążania za celem. Może być nim np. człowiek. Tej opcji nie wolno oczywiście wykorzystywać do śledzenia przypadkowych osób. Jednak włączenie jej, żeby rejestrowała np. Twoją wędrówkę po górach, jazdę na rowerze itp. to bardzo dobry pomysł. Pamiętaj jednak, że funkcja ta działa tylko na otwartym terenie. Jeśli będziesz przechodził lub przejeżdżał co jakiś czas między drzewami, dron pewnie Cię zgubi.
Czas lotu
Na koniec parametr najmniej istotny. Jesteś zdziwiony? Niestety, długość zabawy lub pracy z dronem jest piętą achillesową tych maszyn. Niezależnie od tego, ile wydasz na tego typu sprzęt, będzie on działał bardzo krótko.
Drony są zdolne do lotu zazwyczaj przez około 20 minut. Najdroższe, przeznaczone dla zawodowców egzemplarze, mogą unosić się w powietrzu do 30 minut. Przed zakupem drona pamiętaj więc, by deklarowany przez producenta czas lotu nie był żadnym większym wyznacznikiem tego, który model wybierzesz.
Dron nie jest sprzętem skomplikowanym. Jego obsługa także nie przysparza większych trudności. Mam nadzieję, że mój tekst pomoże Ci wybrać odpowiednią maszynę. Wierzę również w to, że opisane przeze mnie podstawy sterowania pomogą Ci miło rozpocząć swój pierwszy lot. Niewykluczone, że dron stanie się Twoim hobby na lata, a robione przez Ciebie zdjęcia i filmy będą cieszyć także Twoją rodzinę i znajomych.
