Piękny umysł – te dwa słowa kojarzą się od razu z filmem Rona Howarda, który opowiada historię jednego z najwybitniejszych uczonych wszech czasów. John Nash, bo o nim mowa, to postać, o której musisz wiedzieć więcej! Obejrzenie filmu to zdecydowanie za mało, aby dokładnie poznać sylwetkę wybitnego matematyka, który zmagał się z trudną chorobą. To właśnie dlatego zapraszam Cię na podróż przez życie Johna Nasha moimi oczami!
John Nash – kim był ten wybitny uczony?
Zacznijmy od początku. John Nash urodził się w stanie Wirginia 13 czerwca 1928 roku. Od początku swojej edukacji wyraźnie zwracał się ku matematyce, w której był bardzo dobry. Studia rozpoczął na kierunku inżynieria chemiczna, ale z czasem przeniósł się na matematykę. Po studiach postanowił zrealizować jeszcze kierunek podyplomowy i dostał się na Uniwersytet Princeton i Harvard. Wybrał pierwszy z nich i zrobił tam doktorat
Jego działania naukowe już w trakcie studiów były ważne dla rozwoju nauki. Odkrył nowy wynik geometrii algebraicznej i rozpoczął prace nad tym, z czego zasłynął najbardziej, czyli nad teorią gier. Od jego nazwiska pochodzi nazwa równowagi Nasha, czyli optymalnych strategii graczy w teorii gier. Zajmował się także geometrią różniczkową czy równaniami różniczkowymi cząstkowymi.
W latach 50. XX wieku rozpoczął karierę jako wykładowca na uniwersytecie. Jego żoną w 1957 roku została Alicia Lardé Lopez-Harrison. Ich małżeństwo było burzliwe ze względu na chorobę psychiczną Nasha. Para rozwiodła się, po czym ponownie pobrała. 23 maja 2015 roku oboje zginęli w wypadku samochodowym w stanie New Jersey. Wracali wtedy z Norwegii, gdzie Nash odbierał ważną nagrodę za swoje osiągnięcia.
Ważne nagrody w dorobku naukowca
John Nash zdobył w swoim życiu wiele nagród. Jedną z najważniejszych była, oczywiście, Nagroda Nobla z 1994 roku. Otrzymał ją w dziedzinie ekonomii za działania na rzecz teorii gier niekooperacyjnych. Jego współlaureatami byli Reinhard Selten i John Harsanyi. Inną ogromnie ważną statuetką okazała się Nagroda Nabela z 2015 roku. Otrzymał ją od króla Norwegii za dokonania matematyczne w zakresie równań różniczkowych. Tym razem jego współlaureatem był matematyk Louis Nirenberg.
Na co chorował John Nash?
Trudna choroba Johna Nasha zaczęła ujawniać się pod koniec lat 50. XX wieku. Była to schizofrenia paranoidalna. Początkowo naukowiec zmagał się z paranojami, lękami czy halucynacjami, w wyniku których pierwszy raz trafił do szpitala. Jego urojenia nie pozwalały mu często normalnie funkcjonować. Doszukiwał się spisków przeciw sobie, a także słyszał różnorodne głosy. Regularnie trafiał do szpitala na terapie. Choć miał przyjmować leki, robił to bardzo niechętnie i często z nich rezygnował.
Schizofrenia była częścią jego życia przez około 30 lat. Wpływała na wszystkie aspekty działalności prywatnej i zawodowej i to właśnie przez nią rozpadło się małżeństwo naukowca. Co prawda po czasie para znowu się zeszła, ale choroba była przyczyną decyzji o rozwodzie. W dużej mierze o jego chorobie opowiada film Piękny umysł, ale wiele osób zarzuca mu, że pokazuje historię zbyt łagodnie. Pomija się m.in. fakt nieślubnego, porzuconego dziecka.
Piękny umysł – kultowy film o Johnie Nashu
Film Piękny umysł zadebiutował w 2001 roku. Jego reżyserią zajął się Ron Howard, a scenariuszem Akiva Goldsman. Kandydatów do wcielenia się w postać Johna Nasha było wielu. Szansę na rolę mieli m.in. Johnny Depp, Keanu Reeves, Bruce Willis, Brad Pitt czy Tom Cruise. Ostatecznie zwyciężył Russell Crowe. Produkcja skupia się przede wszystkim na wątku choroby oraz relacji Nasha z żoną.
W obsadzie znaleźli się m.in. Ed Harris, Jennifer Connelly, Christopher Plummer czy Paul Bettany. Film zdobył aż cztery Oscary – dla najlepszego filmu, reżysera, scenariusza adaptowanego czy aktorki drugoplanowej. Ostatnią statuetkę dostała Jennifer Connelly za rolę Alicii Nash. Twórcy filmu wzorowali się na książce autorstwa Sylvii Nasar.
Piękny umysł szybko zyskał miano kultowej produkcji, którą każdy widział choć raz. Mimo nieścisłości z życiem realnym Johna Nasha obraz wchłania się doskonale. Choć jest dość długi, bo trwa ponad dwie godziny, to ogląda się go niemal z zapartym tchem. Życie Nasha było wyjątkowe, a produkcja świetnie ukazuje jego geniusz i trudy losu.
John Nash został bohaterem także kilku filmów dokumentalnych i to właśnie je radzę Ci obejrzeć, jeśli zależy Ci na poznaniu faktów z jego życia. Piękny umysł jest uzupełnieniem tego wszystkiego, dlatego nie można zapominać o tym, że jest po części fabularyzowany. Amerykański matematyk i ekonomista to postać bardzo złożona, której życie cały czas rzucało kłody pod nogi. Mimo tego potrafił wykorzystać swój geniusz i przełożyć go na realne działania, które na stałe wpisały się w naukowe osiągnięcia ludzkości. Mam nadzieję, że zainteresowałam Cię tą wybitną postacią!