Z pewnością nie raz słyszałeś już takie pojęcia jak introwertyk czy ekstrawertyk. Być może kojarzysz także 4 typy osobowości, w tym np. sangwinika czy choleryka lub nawet robiłeś sobie test na jedną z 16 typów osobowości według MBTI. Zagadnienie osobowości człowieka wydaje się niezwykle interesujące. Dzięki temu można dokładniej poznać samego siebie, a także zrozumieć pewne zachowania u innych. Sprawdź, z jakimi typami osobowości mamy do czynienia.
Introwertyk, ekstrawertyk – na czym polegają popularne podziały osobowości?
Do jednych z najpopularniejszych podziałów osobowości zalicza się ten, który dzieli populację na pół – jedną przypisuje się do introwertyków, drugą do ekstrawertyków. Jest również trzecia grupa, która uwzględnia osoby, które są gdzieś pomiędzy i nazywa je ambiwertykami.
Obecnie funkcjonuje wiele różnych przeświadczeń (czasami nawet i stereotypów) na temat tych dwóch głównych typów osobowości. Należy jednak pamiętać, że faktycznym wyróżnikiem jest sposób pozyskiwania energii, która napędza nas do działania. Introwertycy ładują swoje baterie w ciszy i spokoju, przeważnie spędzając czas we własnym towarzystwie. Z kolei spotkania ze znajomymi, czy codzienne obowiązki i praca sprawiają, że tej energii im ubywa.
Ekstrawertycy – wręcz przeciwnie. Oni swoją wewnętrzną energię pozyskują poprzez kontakt z innymi w różnych sytuacjach społecznych. Dlatego też przeważnie są bardziej pewni siebie, charyzmatyczni i otwarci. Introwertycy zaś mogą być postrzegani jako bardziej wycofani, nieśmiali, choć nie jest to, oczywiście, regułą. Takie osoby cechują się jednak większą refleksyjnością i czują się bardziej komfortowo w bliskim gronie osób. Ambiwertyk z kolei przejawia cechy z obu grup. Mogą się one różnie przeplatać w zależności od danego momentu.
Jak się pewnie sam domyślasz, nie jest to wystarczający podział typów osobowości. W końcu każdy z nas jest kombinacją różnych cech charakteru, które trudno, żeby w pełni wpisały się w jedną z tych trzech grup. Dlatego też przejdę do bardziej rozwiniętego podziału.
4 typy osobowości według Hipokratesa
Stosunkowo powszechnym podziałem jest również ten zaproponowany już w starożytności przez Hipokratesa. Odnosi się do teorii humoralnej, która mówi o tym, że w ciele człowieka dominuje jeden z czterech obecnych płynów. Są nimi krew, śluz, żółć i czarna żółć. Ich wzajemny stosunek kształtuje typ osobowości człowieka. Z tego powodu uczony wyróżnił 4 różne typy:
- Sangwinik (krew) – jest zdecydowanym ekstrawertykiem, dla którego szklanka jest zawsze do połowy pełna. Cechuje go pogoda ducha i gadatliwość – można z nim porozmawiać na każdy temat. Chętnie nawiązuje nowe kontakty i jest prawdziwą duszą towarzystwa.
- Choleryk (żółć) – to również ekstrawertyczny typ osobowości. Charakteryzuje się jednak bardziej wybuchowym temperamentem, lubi rywalizację i poczucie władzy. Łatwo wyprowadzić go z równowagi.
- Melancholik (czarna żółć) – teraz przechodzimy już do bardziej introwertycznych typów osobowości. Melancholik jest niezwykle spokojny, często chwyta go nostalgiczny nastrój. Ma tendencję do analizowania wszystkich zdarzeń, jest bardzo wrażliwy i emocjonalny, ale także empatyczny. Może być jednak nieco niestabilny emocjonalnie.
- Flegmatyk (śluz) – to bardzo spokojny i zdystansowany typ osobowości. Lubi, gdy wszystko idzie zgodnie z planem, lecz zazwyczaj nie wychodzi z inicjatywą, nie lubi podejmowania decyzji i nagłych zmian. Jest cierpliwy, potrafi słuchać innych. Ma także wnikliwy zmysł obserwacyjny. Jest jednocześnie bardzo sympatyczny i miły dla innych.
16 typów osobowości według testu MBTI
MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) to nic innego jak test osobowości. Został opracowany przez dwie badaczki Isabel Briggs Myers i Katherine Cook Briggs. Jest rozszerzeniem koncepcji Junga, który w swoich badaniach skupiał się na tym, na jaki obszar działania ludzie kierują swoją energię.
W mojej ocenie ten podział osobowości jest dokładniejszy niż podstawowe 4 typy i pozwala dokładniej zrozumieć samego siebie oraz innych. W tym przypadku 16 typów osobowości powstaje poprzez kombinacje 4 obszarów. Zalicza się do nich:
- Sposób czerpania energii – introwersja lub ekstrawersja;
- Sposób gromadzenia informacji – poznanie lub intuicja;
- Sposób podejmowania decyzji – myślenie lub odczuwanie;
- Sposób postrzegania świata – ocenianie lub obserwacja.
Nie oznacza to jednak, że test MBTI jest pewnego rodzaju wyrocznią. Krytycy porównują go raczej do horoskopów, ponieważ bazuje na cechach, które mogą być przypisane większości ludzi na świecie.
Najrzadsze i najpopularniejsze typy osobowości
Spośród 16 typów osobowości badacze wyróżnili te, które powtarzają się najczęściej. Dzięki temu osoby o takich typach charakteru często mogą spotykać ludzi podobnych do nich samych, co niweluje poczucie wyobcowania. Co ciekawe, najpopularniejsze typy osobowości to te, które należą do grupy strażników/opiekunów. Wśród nich można wyróżnić:
- Logistyk (ISTJ) – szacuje się, że jest to około 13% populacji. Logistyk jest osobą praktyczną i skupioną na faktach. To jednocześnie indywidualista nastawiony na niezależność i samowystarczalność. Potrafi się opiekować innymi, pilnuje przestrzegania zasad i tradycji, przez co może być również uparty.
- Obrońca (IFSJ) – jest to osoba towarzyska, która ceni sobie kontakty z innymi, ale jednocześnie odczuwa silną potrzebę opieki nad bliskimi. Cechuje ją wysoki poziom empatii, jest również otwarta na zmiany. Ten typ osobowości należy do 8% lub nawet 19% populacji.
- Doradca (EFSJ) – jest to około 12% społeczeństwa. Doradcy to te popularne osoby w szkole. Nie są jednak wredne i wyrafinowane tak jak bohaterowie amerykańskich filmów o nastolatkach. Wręcz przeciwnie, cenią sobie pomoc innych, są lojalni i lubią zajmować się rozwiązywaniem problemów społecznych.
- Wykonawca (ESTJ) – ten typ osobowości w sferze zawodowej doskonale sprawdzi się w administracji. Potrafi zarządzać sobą i innymi, pilnuje porządku i tradycji. Ważne są dla niego więzi rodzinne i społeczne, jest również wierny swoim przekonaniom. Wykonawcy stanowią około 11% populacji.
Skoro mamy do czynienia z najczęstszymi typami osobowości, to oczywiste wydaje się, że można wyszczególnić także te najrzadsze. W tym przypadku nie ma już konkretnej grupy, która wyróżniałaby się na tym tle. Z pewnością jednak za rzadkie typy osobowości uważa się np.:
- Rzecznik/Mentor (INFJ) – ten typ odpowiada ponoć niecałemu 1% społeczeństwa na świecie. To idealista i marzyciel, jednak cechuje go również wysoki poziom determinacji. Nie tylko mówi o swoich marzeniach, ale i stara się je realizować. Poza tym jest również niezwykle empatyczny i altruistyczny, cichy, introwertyczny, jednak jego poglądy są mocno ugruntowane.
- Architekt (INTJ) – w tym przypadku mamy do czynienia z niecałymi 2% populacji. Jest to strategicznie uzdolniony typ osobowości. Wyróżnia się intelektem i bujną wyobraźnią. Cechuje go ambicja i zdecydowanie, a także poczucie prywatności. Architekci już od samego początku są zainteresowani poważnymi tematami, nigdy nie ciągnie ich do small talków czy plotek.
- Dowódca (ENTJ) – stanowi nieco więcej, bo około 3% społeczeństwa. Jest to niemal książkowy przykład naturalnego lidera. Niezwykle charyzmatyczny, racjonalny i zdeterminowany. Cechuje go również wysoki poziom energii i nieustępliwość.
Czym różnisz się od innych? Jak zrozumieć typy osobowości?
Z oczywistych przyczyn niemal niemożliwe jest, by współżyć jedynie z osobami o podobnym typie osobowości. Czy to w życiu prywatnym, czy zawodowym – na każdym kroku mamy do czynienia z różnymi ludźmi, którzy nieco inaczej niż my patrzą na świat i się zachowują. Jednak trzeba jakoś żyć z nimi w zgodzie. Jak więc się do tego nastawić?
Możesz zacząć od zrozumienia swojego typu osobowości. Jeśli lubisz wykonywać różnego rodzaju testy czy quizy, to chyba nie muszę Cię specjalnie namawiać do sprawdzenia swojego typu. Pomoże to również w mądrym kierowaniu swojej kariery i znalezieniu pracy na stanowisku, które będzie odpowiadało Twoim cechom charakteru. Możesz również zachęcić do tego osoby z Twojego najbliższego otoczenia. Dzięki temu od razu dowiesz się, z jakimi typami osobowości masz na co dzień do czynienia.
Oczywiście, nie musisz od teraz poddawać głębokiej analizie zachowań każdej napotkanej osoby czy zarzucać ją na początek testami osobowości. Jeśli jednak uda Ci się zaobserwować pewne cechy, takie jak wyciszenie, nieśmiałość, pozytywne nastawienie do ludzi, gadulstwo, to przyjmij konkretne postawy. Przykład? Z osobami wycofanymi, które preferują pracę w ciszy i spokoju, możesz postępować w ten sposób – zamiast wydzwaniać do nich z każdą prośbą, napisz czasem maila lub zwykłą wiadomość.
Z kolei energetycznego sangwinika warto obdarzyć własną uwagą, a w kontaktach biznesowych przeznaczyć więcej czas na spotkanie i wykazać się jednocześnie asertywnością – inaczej krótka rozmowa przerodzi się w kilkugodzinną pogawędkę. Jeżeli jednak masz na co dzień do czynienia z typem choleryka, który cechuje się poczuciem władzy i wyższości, to pamiętaj, by w rozmowach z nim stawiać na konkrety i jasno wyrażać swoje prośby lub polecenia. Czasami możesz mu również pozwolić wygrać dyskusję – zwłaszcza przy mało istotnym temacie.
Typy osobowości to ciekawe zagadnienie, które pozwoli lepiej zrozumieć samego siebie i innych. Funkcjonują różne podziały, takie jak 4 osobowości według Hipokratesa czy 16 typów według testu MBTI. Pamiętaj jednak, że są to jedynie umowne podziały i nie z każdym opisem samego siebie musisz się zgadzać. W końcu każdy z nas jest w pełni indywidualnym zbiorem różnych cech charakteru.