Praca na etacie czy działalność gospodarcza? Jeśli już zdecydowałeś, że chcesz pracować na własny rachunek, ale nie wiesz, jak się do tego zabrać, to zapraszam do czytania! Dowiesz się, jak zarejestrować działalność oraz co powinieneś przed tym dokładnie przemyśleć, np. jaką formę opodatkowania wybrać lub jakie składki ZUS trzeba będzie opłacać.
Rodzaje działalności gospodarczej – na co można się zdecydować?
Na założenie własnej działalności można zdecydować się z wielu powodów. Masz pomysł na innowacyjny produkt i myślisz o start-upie lub po prostu zmęczyła Cię praca na etat w korporacji? Nie pozostaje więc nic innego, jak założyć firmę. Jednak w tym momencie wielkie marzenia spotykają się z rzeczywistością, jaką są przepisy prawne i cały proces rejestracyjny. Pamiętaj przy tym o zasadzie „ignorantia iuris nocet”, czyli „nieznajomość prawa szkodzi”. Jeśli więc zamierzasz być przedsiębiorcą, to musisz się jednocześnie stać się ekspertem w dziedzinie prawa gospodarczego.
Być może jednak trochę za bardzo postraszyłem na początek. Jeśli jednak dokładnie przemyślisz wszystko na etapie planowania i zbierzesz niezbędne informacje, to zmniejszysz ryzyko pilnych wezwań do Urzędu Skarbowego. Od czego więc warto zacząć?
Przede wszystkim należy mieć jakiś pomysł. Nikt raczej nie zakłada firmy dla samego zakładania. Jeśli więc już opracowałeś swój biznesplan, to możesz pod niego dopasować rodzaj działalności gospodarczej. Do wyboru są:
- jednoosobowa działalność gospodarcza;
- spółka cywilna (bez statusu przedsiębiorcy);
- spółka osobowa (jawna, partnerska lub komandytowa);
- spółka kapitałowa (akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością).
Każda z nich charakteryzuje się nieco innymi przepisami i obowiązkami. Co warto wziąć pod uwagę podczas wyboru? Przede wszystkim to, czy zamierzasz działać sam, czy ze wspólnikami. W dalszej kolejności rozważ wszystkie uwarunkowania prowadzenia poszczególnych spółek. Niektóre wymagają wniesienia konkretnego kapitału zakładowego lub powołania zarządu. Zwróć również uwagę na to, kto pełni funkcję reprezentacyjną i ponosi odpowiedzialność za długi.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – na czym polega i z czym się wiąże?
Zanim przejdę do objaśniania najważniejszych regulacji prawnych związanych z prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej, wspomnę o sytuacji, gdy zakładać działalności w ogóle nie trzeba. Chodzi tu o każdą osobę fizyczną, której przychody z prowadzonej działalności nie przekroczą w żadnym miesiącu 50% wartości minimalnego wynagrodzenia.
Teraz jednak możemy już przejść do jednej z oficjalnie zarejestrowanych form. Zacznijmy więc od początku. Na jednoosobową działalność gospodarczą składa się jedynie jedna osoba. W nazwie musi więc znaleźć się imię i nazwisko właściciela, a opcjonalnie można dodać też informację o charakterze działalności. Podstawą działania jest w tym przypadku jedynie wpis do CEIDG, czyli Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Nie trzeba w tym przypadku wnosić kapitału zakładowego, nie obowiązują również wymogi powołania organów. Wśród zalet tej formy można więc wyróżnić:
- brak kosztów związanych z rejestracją i kapitałem;
- niskie koszty księgowości;
- możliwość zawieszenia prowadzenia działalności pod pewnymi warunkami;
- możliwość wyboru rodzaju opodatkowania.
Niestety, aby nie było zbyt kolorowo, taki rodzaj działalności niesie za sobą pewne wady, a więc i ryzyko dla właściciela. Jakie to są aspekty?
- Odpowiedzialność za zobowiązania całym majątkiem firmy, a także majątkiem osobistym;
- Konieczność zaznajomienia się z prawem podatkowym;
- Obowiązek odprowadzania podstawowych składek do ZUS-u (w tym zdrowotnych i ubezpieczeniowych).
Rejestracja działalności gospodarczej – wpis do CEIDG a KRS
Zasady dotyczące procesu rejestrowania działalności mogą wydawać się początkowo nieco skomplikowane, przez co pojawią się wątpliwości. Kiedy należy ją wpisać do CEIDG, a kiedy do KRS (Krajowego Rejestru Sądowego), jakie informacje podać podczas rejestracji itp. Postaram się jednak rozwiać te wątpliwości.
Przede wszystkim zacznijmy od tego, że nie każdą działalność trzeba rejestrować w KRS-ie. Obowiązek ten nie dotyczy jednoosobowych działalności, a także spółek cywilnych. W każdym innym przypadku należy jednak stosować się do tego wymogu.
Co natomiast należy uwzględnić w samym tym procesie? Ważnym punktem jest podanie konkretnej nazwy przedsiębiorstwa (firmy) oraz wskazanie adresu siedziby. Co więcej, podczas rejestrowania w CEIDG, każdy przedsiębiorca powinien również przypisać rodzaj swojej działalności do konkretnego kodu PKD (Polskiej Klasyfikacji Działalności). Jest to konieczne, ponieważ wiąże się np. z określonymi formami opodatkowania.
Wybór formy opodatkowania
Skoro już jesteśmy przy formach opodatkowania, to warto w tym miejscu wspomnieć, że z zasady przedsiębiorca może zdecydować się na jedną z trzech opcji:
- Zasady ogólne, czyli według skali podatkowej – ta forma przyznawana jest automatycznie, więc jeśli akurat na nią się zdecydujesz, to nie musisz tego zgłaszać do Urzędu Skarbowego. Polega na standardowym opodatkowaniu w wysokości 12% lub 32%, w zależności od wysokości sumy dochodów.
- Stawka liniowa – inaczej nazywana również opodatkowaniem według jednolitej stawki podatku dochodowego. Wynosi on 19% i zdecydowaną zaletą jest fakt, że staje się niezmienny, niezależnie od wysokości dochodów. W tym przypadku jednak konieczne jest poinformowanie US o takim wyborze.
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – w przeciwieństwie do poprzednich form, w tym przypadku podatek odprowadzany jest nie od dochodów, a od przychodów. Jednak obowiązują pewne zasady i nie każdy przedsiębiorca może się na tę metodę zdecydować. Dotyczy to w głównej mierze aptek, ale także takich przedsiębiorstw, które prowadzą handel wyrobami opodatkowanymi akcyzą czy wartościami dewizowymi. Pamiętaj również, że w tym przypadku nie ma możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu.
Opłacanie składek ZUS – co warto wiedzieć?
Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się również z koniecznością opłacania składek ZUS. Pamiętaj, że z chwilą rejestracji w CEIDG, automatycznie składa się wniosek do ZUS-u o rejestrację płatnika. Należy w ciągu 7 dni złożyć w tej instytucji specjalny druk ZUS ZUA (ubezpieczenie zdrowotne i społeczne) lub ZUS ZZA, które odnosi się jedynie do składki zdrowotnej.
Jako początkujący przedsiębiorca możesz skorzystać z ulgi na start i przez pierwsze 6 miesięcy pracy nie płacić składek na ubezpieczenie społeczne. Pamiętaj, że takie rachunki należy rozliczać potem do 20 dnia każdego miesiąca lub do 15, gdy Twoja firma nabędzie osobowość prawną (czyli będzie jedną ze spółek kapitałowych lub fundacją).
Zakładanie własnej działalności może wydawać się skomplikowanym i czasochłonnym procesem. Mam nadzieję, że nieco objaśniłem Ci tę procedurę i wiesz już, na co szczególnie zwrócić uwagę. Pamiętaj przede wszystkim, by dopasować rodzaj działalności do tego, czym właściwie chcesz się zajmować (i w jakim składzie osobowym).
