Dyscyplinarka to poważna sprawa, zwłaszcza że informacja o takim zwolnieniu nigdy nie wygasa ze świadectwa pracy. Może to więc negatywnie przełożyć się na dalszy rozwój kariery i w ogóle możliwość zatrudnienia. Czy jednak zawsze oznacza to koniec Twojego zawodowego świata? Jeśli zastanawiasz się, za co grozi zwolnienie dyscyplinarne i jakie są prawa pracownika w takim przypadku, tu znajdziesz potrzebne informacje. Zapraszam do czytania!
Zwolnienie dyscyplinarne – na czym polega?
Pracę w nowej firmie w zależności od jej polityki zaczynasz na różnych warunkach, a jak wiadomo, wszystko zaczyna się od umów. Możesz więc podpisać umowę z okresem wypowiedzenia, rozwiązanie za porozumieniem stron lub z upływem czasu, na który została zawarta. Umowa o pracę może również wygasnąć w przypadku śmierci pracownika lub pracodawcy. Ostatnim, tym najmniej przyjemnym sposobem, jest właśnie zwolnienie dyscyplinarne pracownika. Dyscyplinarka rozwiązuje umowę o pracę bez wypowiedzenia, czyli w trybie natychmiastowym. Dotyczy to zarówno umów na czas nieokreślony, jak i okresów próbnych, czy nawet niepełnego wymiaru pracy.
Konsekwencją zwolnienia dyscyplinarnego jest nie tylko problem ze znalezieniem pracy w przyszłości, ale także to, że przestają Ci przysługiwać pewne przywileje wynikające z umowy o pracę. Automatycznie tracisz prawo do odprawy czy ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych. Po standardowym rozwiązaniu umowy o pracę obowiązuje określony czas wypowiedzenia. Dyscyplinarka działa natychmiastowo, dlatego tracisz również dni wolne na poszukiwanie pracy. Mimo wszystko w tej sytuacji pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia Ci ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Za co grozi zwolnienie z pracy w trybie natychmiastowym?
Wszelkie regulacje dotyczące zwolnień w trybie natychmiastowym zawarte są w Kodeksie pracy, a konkretnie w artykule 52. Pracodawca może zwolnić pracownika dyscyplinarnie, jeśli dojdzie do jednej z trzech okoliczności. Pierwszą jest ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. Tłumacząc z języka prawniczego na ludzki, dotyczy to przypadków, gdy np. znacznie zaniedbujesz swoje obowiązki, nie wykonujesz poleceń pracodawcy, a także, gdy przychodzisz nietrzeźwy do pracy (pod wpływem alkoholu lub narkotyków).
Wlicza się w to również kradzież, złamanie tajemnicy zawodowej, czyli współpraca z konkurencją, a także powtarzające się spóźnienia. Drugą przesłanką do wystawienia dyscyplinarki jest utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy. Czyli przykładowo, jeśli stracisz prawo jazdy, a pracujesz zawodowo jako kierowca, Twój pracodawca ma prawo zwolnić Cię w trybie natychmiastowym. Ostatnim powodem jest popełnienie przez pracownika przestępstwa. Szczególnie dotyczy to zawodów, w których warunkiem koniecznym jest bycie niekaranym. W tym przypadku czyn ten musi być stwierdzony prawomocnym wyrokiem.
Istotnym powodem wystawienia dyscyplinarki jest również niestosowanie się do zasad BHP, czyli stwarzanie zagrożenia w miejscu pracy. Pracodawca może zdecydować się na rozwiązanie umowy z winy pracownika, gdy ten spożywa alkohol w pracy lub niszczy mienie. Podstawą do dyscyplinarki jest także nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy, a już tym bardziej, jeśli nagminnie się powtarza. Drażliwą kwestią jest również użytkowanie sprzętu służbowego do celów prywatnych. Wszystko zależy od wewnętrznych przepisów, które są zawarte w regulaminie pracy. Jeśli będzie tam zapis, że pracownik nie może korzystać z firmowych narzędzi pracy na własne potrzeby, zalicza się to również do powodów zwolnienia dyscyplinarnego.
Zasady rozwiązania umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia
To wszystko brzmi dość przerażająco, zwłaszcza że dyscyplinarka niesie za sobą konsekwencje dla pracownika także w przyszłości. Dlatego też przedstawię tu kilka warunków, które muszą być spełnione do prawidłowego wystawienia dyscyplinarnego zwolnienia. Przede wszystkim pracodawca musi mieć uzasadniony powód, czyli po prostu złapać Cię na gorącym uczynku. Same przesłanki, domysły czy donosy innych pracowników nie wystarczą. W przypadku przychodzenia do pracy nietrzeźwym, dowodem będzie wynik testu z alkometru, a w kontekście popełnienia w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa – wyrok sądu. Pracodawca musi także wręczyć pracownikowi zwolnienie dyscyplinarne na piśmie, przy czym nie może być to pierwszy lepszy świstek, tylko dokument, który zawiera wszystkie dane osobowe (zarówno pracodawcy, jak i pracownika), powód zwolnienia oraz podpisy (też pracodawcy i pracownika).
A co w przypadku L4 czy okresu przedemerytalnego? Niestety, tutaj sprawa nie wygląda za ciekawie z perspektywy pracownika. Okres przedemerytalny nie chroni go przed dyscyplinarką. Teoretycznie, jeśli pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim, pracodawca nie ma prawa wywalić go z pracy, jednak jest pewien wyjątek i dotyczy właśnie warunków dyscyplinarki. Gdy podczas przebywania na L4 doszło do wymienionych wcześniej naruszeń, pracodawca może zwolnić dyscyplinarnie takiego pracownika, nawet jeśli jest to kobieta w ciąży.
Jeszcze jedna, bardzo istotna sprawa, a mianowicie to, że dyscyplinarka może zostać przedawniona. Co to oznacza? Chodzi tu o to, że jeśli pracownik dopuścił się czynu zabronionego, a pracodawca go na tym przyłapał, to ten drugi ma maksymalnie miesiąc na wystawienie zwolnienia dyscyplinarnego (miesiąc od momentu, gdy pracodawca zbierze twarde dowody na złamanie zasad lub po zakończonym postępowaniu). Po tym okresie traci prawo do wystawienia dyscyplinarki.
Niesłuszne zwolnienie dyscyplinarne – prawa pracownika
No tak, wszystko wygląda dobrze z perspektywy pracodawcy, ale co, jeśli to właśnie on postępuje niesłusznie? Gdy zostałeś zwolniony dyscyplinarnie, a uważasz, że nie było ku temu żadnych powodów, to oczywiście możesz o tym dyskutować ze swoim przełożonym. Jednak nie oszukujmy się, rzadko przynosi to jakiekolwiek skutki w takich okolicznościach. Jedynym wyjściem jest więc odwołanie się do sądu. Jako pracownik masz na to 21 dni od daty wystawienia i doręczenia dyscyplinarki. 21 dni kalendarzowych, a nie roboczych!
Czego możesz wtedy żądać? Każdy pracownik, jeśli jest przekonany o niesłusznych zwolnieniu, może wnosić do sądu o dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku oraz wypłatę odszkodowania od pracodawcy. Oczywiście, w sądzie trzeba udowodnić, że Twój przełożony nie miał żadnych podstaw do tego, żeby zwolnić Cię dyscyplinarnie. Jeśli jednak to się uda, prawomocnym wyrokiem sądu wracasz do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku. Otrzymujesz też odszkodowanie z zakładu pracy.
Dyscyplinarka – co dalej z karierą zawodową?
Jeśli zostałeś zwolniony dyscyplinarnie, zapewne obawiasz się, że jeden błąd przełoży się na Twoje całe życie zawodowe. W pewnym kontekście tak jest, jednak nie ma co od razu palić za sobą zawodowych mostów. Jedynym sposobem na znalezienie nowego zatrudnienia jest po prostu wyjście z twarzą. Co to oznacza? A to, żebyś się ani nie chwalił, ani specjalnie nie krył z tą dyscyplinarką. Oczywiście, nie musisz takiej informacji umieszczać w CV, ponieważ wtedy na starcie zostaniesz stracony. Natomiast, gdy nowy pracodawca się Tobą zainteresuje i zaprosi Cię na rozmowę rekrutacyjną, nie ukrywaj na siłę prawdy. Rekruter często pyta o powody rozwiązania poprzedniej pracy, więc powiedz wtedy, co się wydarzyło. Jeśli Cię zatrudnią, to i tak zobaczą wszystko w świadectwie pracy, więc jakakolwiek próba okłamywania na tym etapie nie ma po prostu sensu.
Do tego wychodzenia z twarzą też trzeba się jakoś zabrać. Przede wszystkim nie zaczynaj od tzw. psioczenia na poprzedniego pracodawcę. Taka taktyka skreśli Cię na starcie, ponieważ nowy pracodawca może pomyśleć, że coś kręcisz lub po prostu obawia się, że i o nim byś tak mówił. Zamiast tego lepiej przyjąć strategię psa z podkulonym ogonem. Przyznaj się do błędu i wyjaśnij, że wysunąłeś już wnioski z całej tej sytuacji. Możesz również opowiedzieć nieco dokładniej o powodach rozwiązania umowy. Taka szczera rozmowa pozwoli nakreślić tło zdarzeń, a przy tym jest szansa, że nowy pracodawca spojrzy na Ciebie nieco bardziej przychylnym okiem. W końcu każdy z nas popełnia błędy, czyż nie?
Informacja o zwolnieniu dyscyplinarnym pozostaje w świadectwie pracy na zawsze, co jednak nie oznacza końca świata. Pamiętaj, że jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, wszystko opisane jest w art. 52 Kodeksu pracy, dlatego to właśnie tam sięgaj po informacje. Chociaż mam nadzieję, że nieco rozjaśniłem Ci rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika. Nie obawiaj się szukać pracy po zwolnieniu dyscyplinarnym – szczerość i odrobina skruchy będą pomocnymi Ci narzędziami.
