O kotach mówi się, że chodzą własnymi drogami. Te niewielkie zwierzęta potrafią być bardzo niezależne, a jednocześnie oddane swojemu właścicielowi, choć nie zawsze jasno mu to pokazują. Jeśli planujesz zakup rasowego kota, z pewnością przyda Ci się kilka wskazówek. Przedstawiam Ci krótkie omówienie najpopularniejszych ras kotów.
Jak stały się zwierzętami domowymi?
Wiadomo, że te niezależne stworzenia spokrewnione m.in. z tygrysami, jaguarami i gepardami nie od zawsze były pupilami człowieka. Koty są drapieżnikami, ale zostały udomowione blisko tysiące lat temu. Za przodka tych niewielkich stworzeń uznaje się kota nubijskiego, który w zasadzie wygląda niemal identycznie.
Nie ma pewności co do tego, kto udomowił koty i kiedy dokładnie to się stało. Według jednej z wersji zwierzęta te towarzyszyły człowiekowi mniej więcej od lat 4000-3700 p.n.e., a ich udomowienie miało miejsce w afrykańskiej Numbi. Z tym założeniem sprzeczne jest jednak odnalezienie grobowca mężczyzny, obok którego pochowano kota. Pochodzi on sprzed 7500 roku p.n.e.
Pewne jest natomiast, że już od wieków człowiek doceniał te zwierzęta ze względu na ich zdolności łowieckie, a wraz z upływem czasu zaczął postrzegać kota również jako swojego towarzysza. W starożytnym Egipcie koty nie tylko pilnowały plonów rolników, ale i zamieszkiwały świątynie i były traktowane jako zwierzęta święte oraz uosobienie bogini Baset. Kult związany z kotem wiązał się nawet z karami śmierci za zabicie czworonoga.
Zresztą często mówi się właśnie o tym, że koty pochodzą ze starożytnego Egiptu i jest to trafne stwierdzenie. Badania nad kocim DNA wykazały bowiem, że dzisiejszy kod domowy powstał z linii kotów starożytnych. Na przestrzeni wieków ludzie postrzegali te zwierzęta chyba na każdy możliwy sposób – od pomocy w zwalczaniu gryzoni, przez uosobienie bogini, atrybut czarownicy i symbol magii, aż po członka rodziny, z którym wspólnie leży się na kanapie, oglądając film.
Zestawienie najpopularniejszych ras kotów
Ludzie dzielą się na tych, którzy wolą psy i na miłośników kotów. Jeśli należysz do tej drugiej grupy, z pewnością zaciekawi Cię zestawienie, które przygotowałem. Poniżej znajdziesz siedem popularnych ras kotów razem z ich charakterystyką.
Przyjacielski i cierpliwy, czyli kot brytyjski
Kot brytyjski to zarówno jedna z najpopularniejszych, jak i najstarszych ras, która do krajów europejskich dotarła z Egiptu będącego wówczas pod panowaniem rzymskim. Przez lata Rzymianie wykorzystywali te koty do ochrony magazynów z żywnością i to właśnie oni odpowiedzialni są za transport kota brytyjskiego na Wyspy. Wraz z biegiem czasu stworzenia te zaczęto doceniać za spokojne usposobienie i wygląd. Właśnie w ten sposób kot brytyjski z łowcy stał się członkiem rodziny.
Brytyjczyki z krótkim futrem, okrągłą głową i dużymi oczami wyglądają bardzo potulnie i w rzeczywistości również takie są. To przyjazne, spokojne i cierpliwe stworzenia z wyważonym charakterem, które lubią kontakt z ludźmi. Z tego względu, jeśli masz dzieci, przedstawiciel tej rasy powinien odnaleźć się w ich towarzystwie. Co więcej, koty brytyjskie nie mają problemu z dzieleniem przestrzeni z innymi zwierzętami i wykazują wobec nich przyjacielskie nastawienie.
To stosunkowo łatwa w pielęgnacji rasa. W zasadzie koty brytyjskie potrzebują jedynie regularnego wyczesywania sierści. Ze względu na charakter domatora zwierzęta odnajdują się zarówno w domu, jak i w niewielkim mieszkaniu. Zawsze powinny mieć tam zapewnioną odpowiednią przestrzeń do zabawy, która pozwoli im zaspokoić instynkt łowcy. Należy również dbać o to, aby kot brytyjski za bardzo nie przytył. Nadwaga może wynikać m.in. z jego spokojnego usposobienia domatora. Kot musi więc mieć zapewnioną odpowiednią dawkę ruchu, nawet jeśli nie jest zwierzęciem wychodzącym.
Kot perski – spokojny domator
W przypadku kotów perskich nazwa rasy faktycznie nawiązuje do miejsca pochodzenia. Przodkowie tych zwierząt zamieszkiwali bowiem tereny Persji, czyli dzisiejszego Iranu. Obecnie jednak przedstawiciele tej rasy pod względem genetycznym mają niewiele wspólnego z ówczesnymi persami, a co za tym idzie, znacznie różnią się od swoich przodków również wyglądem. Koty perskie przybyły do Europy na skutek wypraw krzyżowych w XVII wieku i bardzo szybko zostały poddane rygorystycznej selekcji, aby sprostać oczekiwaniom ze strony hodowców.
Jeśli chodzi o charakter tych stworzeń, persy są bardzo spokojne i przyjacielskie. Od aktywnych zabaw wolą raczej spokojne wylegiwanie się na kanapie i głaskanie. Nie oznacza to jednak, że w ogóle nie lubią się bawić. Lubią i zawsze powinny mieć zapewnione odpowiednie akcesoria, żeby to robić. Koty perskie są raczej typami samotników, ale jak już wspomniałem, przyjacielskie usposobienie sprawia, że świetnie odnajdują się w interakcjach z ludźmi. Co ciekawe, zwierzęta te rzadko miauczą, więc jeśli szukasz towarzysza, który raczej nie robi wokół siebie wiele zamieszania, to ta rasa może być odpowiednim wyborem.
Persy mają okrągłą głowę ze wklęsłym pyskiem i dużymi krągłymi oczami oraz długą sierść. Jak już wspomniałem, ten charakterystyczny wygląd zawdzięczają człowiekowi. Niestety, nie pozostał on bez znaczenia dla ogólnej kondycji kotów, które mają wiele wynikających z tego problemów zdrowotnych. Przede wszystkim persy źle znoszą zmiany temperatury, dlatego przedstawiciel tej rasy powinien mieszkać w domu, w którym nie jest narażony na jej wahania. Oprócz tego należy się liczyć z szeregiem chorób genetycznych, które mogą wystąpić u kota. Persy mogą cierpieć m.in. na różne schorzenia skóry, wielotorbielowatość wątroby i nerek, kardiomiopatię czy zanik siatkówki.
Dość wymagająca jest także ich pielęgnacja, która w znacznej mierze dotyczy puszystego futra kotów. Należy je wyczesywać raz dziennie, szczególnie dokładnie podczas okresu linienia. Co więcej, koty perskie powinny być kąpane przynajmniej raz w miesiącu. Ważna jest także troska o oczy zwierzęcia, które należy przecierać raz dziennie zwilżonym wacikiem. Zwierzę potrzebuje więc sporo uwagi. Jeśli zastanawiasz się właśnie nad tą rasą, powinieneś to bardzo dobrze przemyśleć i przede wszystkim zdawać sobie sprawę z problemów zdrowotnych tych kotów.
Wierny i energiczny kot syjamski
Ta rasa wyróżnia się na tle poprzedników swoim wyglądem – kot syjamskie wydają się bardziej eleganckie, wręcz arystokratyczne w swoim wyglądzie. Od kotów perskich i brytyjskich zdecydowanie różni je także charakter, ale o tym za chwilę. Koty syjamskie są jedną z najstarszych ras i pochodzą z terenów azjatyckich, a dokładniej z Syjamu (jak wskazuje sama nazwa rasy), czyli dzisiejszej Tajlandii. Niektórzy twierdzą inaczej i ich pochodzenie łączą ze starożytnym Egiptem. W Tajlandii koty syjamskie wiodły przyjemne życie, ponieważ traktowano je jako zwierzęta świątynne i pałacowe. Do krajów europejskich rasa ta trafiła za sprawą władcy Syjamu, który podarował dwa koty konsulowi brytyjskiemu. To było pierwszym krokiem w karierze rasy na terenie Europy i Ameryki.
Koty syjamskie charakteryzują się specyficznym umaszczeniem z ciemnymi plamami na głowie, ogonie i łapach. Mają też przykuwające uwagę niebieskie spojrzenie. Wiele osób właśnie ze względu na wygląd tych zwierząt zamierza kupić przedstawiciela tej rasy. Zanim podejmie się taką decyzję, należy mieć jednak świadomość, że są to koty o dość specyficznym i skomplikowanym charakterze. Koty syjamskie przede wszystkim są bardzo energiczne i potrzebują dużo uwagi ze strony właściciela. Nie jest to więc odpowiedni pupil, jeśli dużo pracujesz i spędzasz mało czasu w domu. Kot syjamski w samotności będzie się po prostu męczył. Co więcej, bardzo jasno komunikują swoje potrzeby i oczekiwania, przez co mogą bywać głośne i absorbujące. Oprócz tego rasa ta jest bardzo inteligentna i niezwykle lojalna, w szczególności w stosunku do jednej, wybranej osoby. Co ciekawe, mogą być nawet zazdrosne o swojego właściciela i jasno to demonstrować. Jeżeli masz już w domu inne zwierzęta, nie powinno to stanowić problemu, bo koty syjamskie raczej dobrze dogadują się z innymi czworonogami.
W przypadku pielęgnacji przedstawiciele tej rasy nie są wymagający. Koty potrzebują regularnego wykonywania standardowych zabiegów pielęgnacyjnych jak wyczesywanie, obcinanie pazurów czy czyszczenie uszu. Zwierzęta rodem z Syjamu są długowieczne i żyją około 15-20 lat. Niestety, również w przypadku tej rasy istnieją choroby genetyczne, którymi mogą być obciążone koty syjamskie. Należą do nich m.in. choroby zwyrodnieniowe stawów, wielotorbielowatość nerek, zez, oczopląs czy zwyrodnienie siatkówki.
Delikatny i oddany sfinks
Są ludzie, którzy uwielbiają sfinksy za ich nietypowy wygląd oraz tacy, którzy raczej woleliby nie być właścicielami takiego kota. Rasa jest znana z tego, że jej przedstawiciele nie posiadają sierści. W rzeczywistości sfinksy faktycznie nie mają rzęs ani wąsów, ale ich ciało pokrywa bardzo krótkie, delikatne owłosienie. Nie jest też prawdą, że są to koty idealne dla alergików. Uczulać może ślina kota, a więc w przypadku osób cierpiących na alergię, również sfinks nie będzie rozwiązaniem idealnym.
Sfinksy to rasa, która powstała w dość specyficzny sposób. Przykładowo odmiana sfinksa dońskiego ma swoje korzenie w Rosji, a jej początek datuje się na 1987 rok. Wówczas właścicielka kota, który w pewnym momencie zaczął gubić sierść, a następnie urodził skąpo owłosione kocięta, przekazała jedno ze zwierząt hodowcy. Każda krzyżówka kota pozbawionego sierści skutkowała narodzinami kociąt z tą samą cechą.
Istnieją również odmiany sfinksa petersburskiego i kanadyjskiego. Ta pierwsza powstała w wyniku skrzyżowania dwóch ras kotów, natomiast sfinksy kanadyjskie również pochodzą od kota, który samoistnie urodził się łysy. Należy jednak dodać, że osobniki bez sierści były znane ludziom już wcześniej. Przykładem jest meksykański kot bezwłosy hodowany w XIX wieku. Dziś rasa ta już nie istnieje.
Sfinksy są czułymi, przyjaznymi stworzeniami, które łakną kontaktu z człowiekiem. Te zwierzęta z dużymi, odstającymi uszami i skośnymi oczami potrafią być naprawdę oddane i wierne swojemu właścicielowi. Z tego względu potrzebują dużo uwagi zarówno w postaci pieszczot, jak i zabawy. Dobrze odnajdują się w towarzystwie innych zwierząt i wielu ludzi oraz nie mają problemu z podróżowaniem. Dodam jeszcze, że jeśli częste i głośne miauczenie Cię przeraża, sfinks z pewnością nie jest kotem dla Ciebie.
Jeśli chodzi o pielęgnację tych kotów, jest ona dość wymagająca. Wiadomo, że nie trzeba ich wyczesywać, ale konieczne jest regularne przecieranie skóry zwierząt zwilżoną ściereczką lub kąpiele pozwalające pozbyć się nadmiaru sebum. Niezbędne jest, oczywiście, regularne czyszczenie uszu oraz przemywanie oczu. Należy też pamiętać o tym, aby w chłodne dni chronić delikatną skórę sfinksów przed zimnem. To samo dotyczy lata, kiedy koty są narażone na poparzenia wywołane promieniami słonecznymi. Niestety, koty tej rasy są narażone m.in. na choroby skóry, serca oraz przeziębienia i przegrzania.
Kot syberyjski, czyli energiczny przyjaciel
Kot syberyjski jest rasą naturalną, która pochodzi z mroźnej Syberii i prawdopodobnie jest wynikiem krzyżówki dzikich kotów z udomowionymi osobnikami. Przez lata długowłose zwierzę było traktowane w Rosji jako pospolity dachowiec. Koty chodziły więc własnymi ścieżkami, a ludzie wykorzystywali je głównie do polowania na gryzonie.
W XIX wieku kot znany z rosyjskich domów trafił do krajów europejskich i tam wzbudził zainteresowanie wśród hodowców. Jednak ze względu na zakaz trzymania kotów w domu, który wydały władze komunistyczne w Związku Radzieckim, hodowla tej rasy została na jakiś czas wstrzymana. W końcu w 1987 roku miała miejsce pierwsza wystawa, w której wziął udział kot syberyjski. Trzy lata później rasa pojawiła się w Stanach Zjednoczonych, a dopiero w 2002 roku zawitała do Wielkiej Brytanii.
Koty syberyjskie to żywiołowe i energiczne zwierzęta z silnym instynktem łowieckim. Te puchate koty bardzo lubią skoki i wspinaczkę. Muszą mieć więc zapewnioną odpowiednią przestrzeń do zabawy, aby móc swobodnie spożytkować swoją energię. Z tego względu najlepiej będą się czuły w domu z dużym ogrodem. Oczywiście, należy wówczas zadbać o właściwe zabezpieczenie terenu. Co więcej, niestraszne im niskie temperatury i zła pogoda, dlatego koty skłaniają się ku wyjściom z domu nawet zimą. Przedstawiciele tej rasy świetnie czują się w towarzystwie ludzi i nie mają problemu z tym, aby spędzać czas z dziećmi. Koty syberyjskie to inteligentne stworzenia z dużym potencjałem. W przypadku tej rasy należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednie wychowanie kota. W przeciwnym razie może on próbować wejść swoim właścicielom na głowę – dosłownie i w przenośni.
Przedstawiciele tej rasy to puchate koty z charakterystycznym gęstym futrem, grubą warstwą podszerstka oraz odstającymi włosami w okolicach łap i uszu. Są raczej średniej wielkości, a swoje pełne rozmiary osiągają dopiero po średnio trzech latach. Można powiedzieć, że wystarczy spojrzeć na kota syberyjskiego, aby dowiedzieć się, skąd pochodzi. Długie futro kotów syberyjskich oznacza konieczność dość czasochłonnej, regularnej pielęgnacji.
Sierść wymaga dokładnego wyczesywania mniej więcej co kilka dni. W przeciwnym razie futro będzie splątane i pojawią się na nim kołtuny. Pielęgnacja kotów tej rasy wymaga szczególnej uwagi podczas wymiany sierści z zimowej na letnią. Pomocne mogą się wtedy okazać różnego rodzaju środki odkłaczające, które zapobiegają zaleganiu kul sierści w jelitach zwierzęcia. Koty syberyjskie cieszą się dobrym zdrowiem. Wśród dość powszechnych schorzeń występujących u przedstawicieli tej rasy wymienia się jednak przerost mięśnia sercowego.
Kot europejski – rasowy brat bliźniak dachowca
Kot europejski nazywany również celtyckim to naturalna rasa kota domowego, której przedstawiciele są do złudzenia podobni do chyba najliczniejszej grupy kotów w Polsce, czyli dachowców. Historia kota europejskiego sięga czasów Imperium Rzymskiego. Prawdopodobnie wraz z wojskami koty te dostały się do wielu krajów Europy, choć jako odrębna rasa zostały uznane dopiero w 1982 roku. W Polsce koty europejskie nie cieszą się popularnością. Prawdopodobnie wynika to z ich wielkiego podobieństwa do dachowców, zarówno pod względem wyglądu, jak i charakteru.
Bardzo trudno o ogólny opis cech charakteru tej rasy, ponieważ koty europejskie mogą się od siebie znacznie różnić. Zazwyczaj jedna są dość energiczne oraz mają dobrze zachowany instynkt łowiecki. Europejczyki odnajdują się w towarzystwie ludzi i raczej nie mają problemów z tym, aby przebywać z innymi zwierzętami. Jeśli chodzi o wygląd tej rasy, chyba każdy jest w stanie ją sobie wyobrazić. Koty europejskie krótkowłose są średnich rozmiarów i zazwyczaj mają szarą sierść z ciemniejszymi prążkami. Wyglądają więc niemal identycznie jak pospolite dachowce.
Koty mają krótką sierść i m.in. dlatego ich pielęgnacja jest bardzo prosta oraz zajmuje niewiele czasu. Europejczyki muszą być regularnie czesane. Wystarczy, jeśli właściciel będzie to robił raz w tygodniu. Oczywiście, tak jak w przypadku każdego kota konieczne jest wykonywanie podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych. Zawsze należy więc pamiętać o podcinaniu pazurów oraz sprawdzaniu stanu zębów i uszu zwierzęcia. Czasem nawet takie czynności pielęgnacyjne mogą być dość problematyczne. Przykładem jest sytuacja, kiedy kot jest bardzo energiczny i nie potrafi cierpliwie znieść skracania pazurów. Wówczas najlepszym rozwiązaniem będzie wykonanie wszystkich niezbędnych zabiegów u weterynarza. Koty europejskie podobnie jak syberyjskie raczej nie mają problemów ze zdrowiem.
Spokojny i łagodny kot norweski leśny
Kot norweski leśny to kolejna rasa, która powstała w sposób naturalny. Początkowo koty te były typowymi drapieżnikami polującymi na myszy na terenach Skandynawii. Jedna z teorii mówi, że rasa jest wynikiem skrzyżowania norweskich kotów z persami przywiezionymi do kraju wraz z marynarzami. Możliwe również, że ich długa, charakterystyczna sierść to skutek samoczynnej mutacji genowej. Jakby nie było, pierwszy przedstawiciel tej rasy został zaprezentowany na wystawie już w 1938 roku.
Koty norweskie to osobniki dość dużych rozmiarów z bujnym futrem. Mimo sporych gabarytów i krwi drapieżnika płynącej w ich żyłach są niezwykle potulne, łagodne i oddane swojemu właścicielowi. Przedstawiciele tej rasy lubią, gdy okazuje się im zainteresowanie. Równie ważna jest dla nich aktywność i zabawa, dlatego bardzo istotne, aby właściciel zadbał o stymulację kota zarówno pod względem fizycznym, jak i intelektualnym. Zwierzęta te lubią wychodzić na zewnątrz, a futro zapewnia im ochronę przed mrozem i deszczem. Najlepiej czują się więc w domu z zabezpieczonym ogrodem, do którego mogą swobodnie wychodzić.
Gęste futro nie zawsze oznacza skomplikowaną pielęgnację. Koty norweskie potrafią samodzielnie zadbać o swoją sierść, jednak aby uniknąć kołtunów, pupila należy wyczesywać przynajmniej raz w tygodniu. Natomiast jeśli chodzi o zdrowie, przedstawiciele tej rasy to z reguły odporne osobniki. Mogą jednak być obciążone takimi schorzeniami jak np. kardiomiopatia przerostowa.
Posiadanie jakiegokolwiek pupila to nie tylko przyjemność, ale i ogromna odpowiedzialność. Rasowe koty, choć piękne, są też często bardzo wymagające w utrzymaniu i zawsze warto mieć to z tyłu głowy.